Problemen met de Aardwarmte in het Haagse Vinexwijk Ypenburg

AD 06.11.2020

Ypenburgers Erik en Svetlana Carton brengen hun ventilatiesysteem naar het restafval © Frank Jansen

Ventilatiesysteem in Vinexwijk Ypenburg pompt continu helft van duurbetaalde warmte naar buiten

AD 06.11.2020 Het centrale ventilatiesysteem in Vinex-huizen pompt continu de helft van de duurbetaalde warmte naar buiten, ontdekte Ypenburger Erik Carton door het maken van wat sommetjes. Deze week gingen wij bij hem langs voor de rubriek Aan De Stok. 

Toen dr. ir. Erik Carton (54) de jaarlijkse afrekening van Eneco in zijn bus kreeg, ging hij er eens even voor zitten. Iets meer dan 100 euro was hij per maand kwijt aan energie. ,,Best veel, vond ik. Ons moderne huis in Ypenburg is twintig jaar geleden gebouwd en goed geïsoleerd.”

,,Bij de bouw heb ik er met mijn neus bovenop gestaan. Ik weet precies hoe dik de muren zijn en waarmee ze zijn geïsoleerd. Ik ken ook de isolatiewaardes van ons dubbelglas en van het dak en de vloer. Als je de oppervlaktes daarvan kent en de gemiddelde buiten- en binnentemperatuur weet, dan is het een kwestie van rekenen om uit te vinden hoeveel warmte je verliest.”

Waar blijft die andere helft?

,,Hier in Ypenburg komt het hete water voor de centrale verwarming en de douche niet van een boiler op zolder, maar vanuit een heetwaterleiding van Eneco. Op de rekening staan daarom gigajoules in plaats van kubieke meters gas. Volgens mijn berekeningen was slechts de helft van het aantal ingekochte gigajoules te verklaren. Waar blijft die andere helft, vroeg ik me af.’’

Niet alleen in mijn huis, maar in bijna alle huizen in Vinex-wij­ken in Nederland, aldus Erik Carton.

Rekenend en deducerend kwam Carton tot een verrassende conclusie. De missende helft van de duurbetaalde warmte bleek te verdwijnen door het mechanische afzuigsysteem. ,,Dat is een motortje in een grijze kunststof doos op zolder die al twintig jaar lang, dag en nacht, ononderbroken lucht afzuigt via een buizensysteem met afzuigpunten in de sanitaire ruimten en de keuken. Niet alleen in mijn huis, maar in bijna alle huizen in Vinex-wijken in Nederland.’’

Duurbetaalde warmte

Waar gaat al die afgezogen verwarmde lucht naartoe? ,,Naar boven’’, zegt Carton terwijl hij naar z’n dak wijst. ,,Daar zit de uitlaat van het centrale ventilatiesysteem.’’ Dus heel Ypenburg pompt 50 procent van z’n duurbetaalde warmte de lucht in? ,,Het leek mij ook veel, dus ik heb een aantal kritische geesten en doorgewinterde rekenaars gevraagd hiernaar te kijken. Ze kwamen allemaal tot dezelfde conclusie. Circa de helft van onze warmte wordt continu het dak uitgepompt.’’

Wij dwingen ons zelf keer op keer tot KISS. Keep it simple, stupid, aldus Erik Carton.

,,Een blinde vlek’’, noemt Carton het fenomeen dat er binnen de energietransitie blijkbaar erg weinig naar de invloed van ventilatie is gekeken. ,,Blinde vlekken zijn een bekend gegeven bij complexe materie. Ik werk bij TNO. Wij dwingen ons zelf keer op keer tot KISS. Keep it simple, stupid (hou het eenvoudig, dom, red.) om stommiteiten te voorkomen.‘’

Afzuigen

Toen Carton hoorde dat de gemeente Den Haag een ‘Energie in de wijk challenge’ had uitgeschreven om burgers te stimuleren initiatieven te bedenken die de energietransitie kunnen steunen, stuurde hij zijn plan om de grijze doos op zolder te vervangen voor een slim afzuigsysteem dat alleen ventileert als sensoren daar opdracht toe geven, op naar de jury.

Het resultaat is dat momenteel in 17 Ypenburgse woningen een, door de gemeente Den Haag gesubsidieerd, experiment gaande is. De huizen hebben nieuwe, slimmere, systemen gekregen die alleen afzuigen als dat nodig is. De eerste onofficiële meetresultaten lijken goed uit te pakken. ,,Maar over een jaar weten we het pas zeker’’, zegt Carton.

Met een relatief simpele oplossing, als slimmer ventileren, kunnen we 20 procent van de warmte­vraag­ ver­min­de­ren. Dat is een slok op een borrel, aldus Erik Carton.

Dus de energierekening gaat, als het een beetje meezit, straks door de helft? ,,Dat niet. Een gedeelte van je rekening is een vast bedrag en daarnaast is ventilatie echt nodig. Dus er zal altijd iets aan warmte verdwijnen. Maar ik durf te stellen dat we met een relatief simpele oplossing als slimmer ventileren 20 procent van de warmtevraag kunnen verminderen. Dat is een slok op een borrel’’, zegt Carton aan de coronastok van anderhalve meter.

Hij is een van de zeventien Ypenburgers die, met een nieuw systeem op zolder, reikhalzend kan uitkijken naar de eerstvolgende jaarafrekening.

Wil je meer artikelen lezen in de rubriek Aan De Stok? Dat kan hier!