AD 26.01.2021 Bewoners van Moerwijk, een van de armste wijken van Nederland, zitten thuis met drie truien aan de lockdown en avondklok uit. De coronacrisis is voor veel Nederlanders lastig, maar voor deze Hagenaars waarschijnlijk nóg meer.
Hun gehorige portiekflats zijn slecht geïsoleerd en sommige flats hebben zelfs nog enkel glas. De energierekening is torenhoog, want de warmte vliegt de deur uit. ,,Als het buiten vriest, vriest het binnen ook.” En wie pech heeft hoort de buren schreeuwen of snurken.
‘Liefst verhuis ik naar een dorpje, weg van corona’
Ze stoken voor de mussen in de Van Ruysbroekstraat in Moerwijk. De straatnaam klinkt chic, maar de meeste bewoners moeten elke maand van een minimuminkomen de eindjes aan elkaar knopen. Dat de energierekening hoog is, is dan om te janken. En er is gigantisch veel achterstallig onderhoud.
Schimmel en vocht tasten de leefbaarheid aan, vertelt Conny Ligtvoet die in haar straat een handtekeningenactie is begonnen. Dat moet verhuurder Staedion aansporen snel in beweging te komen. Het achterstallig onderhoud en de isolatie van deze flat zijn een drama, zegt Ligtvoet in haar appartement op de hoek.
Met de CV hoog aan, blijft het koud door enkel glas. ,,Wanneer gaat Staedion nou eens een keer naar ons luisteren’’, zegt Ligtvoet, die ooit een cabrio had en in een mooi huis woonde. Na een scheiding waren er hoge schulden en nu woont ze alweer heel wat jaren in Moerwijk.
Schimmel
,,Moet je hier kijken, de schimmel”, wijst ze op meerdere plekken in de woon- en slaapkamer. Aanvankelijk was ze jaren geleden dolgelukkig een dak boven het hoofd te hebben. Na een periode van dakloosheid was het even het paradijs. ,,Ik kwam hier binnen en kreeg gelijk een vredig gevoel.” Inmiddels tergt echter het achterstallig onderhoud en de kou. ,,Als het buiten vriest, vriest het binnen ook.”
Wat willen ze me nog afnemen? Ik ben tevreden met een zak aardappels, aldus Conny Ligtvoet.
Van de lockdown baalt ze extra in dat tochtige huis. ,,Ik word helemaal hysterisch van het niets doen, maar je kunt niets doén. Ik zie ook wel dat corona een verschrikkelijke rotziekte is. Maar wat ze nu doen, alle winkels dicht, dat gaat nog veel meer schade geven dan die fucking corona.”
Aardappels
Gehard is ze wel door armoede. ,,Wat willen ze me nog afnemen? Ik ben tevreden met een zak aardappels en een beetje groente per week.‘’
Ligtvoet, die zich de afgelopen jaren sterk maakte tegen de rattenplaag in Moerwijk, ziet tot haar grote spijt dat tijdens de coronacrisis van het rattenoffensief niks meer terechtkomt. Van de SP en Hart voor Den Haag heeft ze al maanden niks meer gehoord. Dat doet best pijn. En het rattenprobleem woekert voort. ,,We hadden iedereen om tafel, maar de goede flow is weg.” ‘Doe iets voor ons’, roept ze de politiek op. ,,Wij voelen ons in de steek gelaten.”
Een handtekeningenactie tegen achterstallig onderhoud is het laatste wat ze doet voor de wijk, zegt ze. ,,Ik hou ermee op.” De Haagse hoopt zo snel mogelijk naar een betere woning te verhuizen. Liefs vertrekt ze naar een dorpje waar het leven beter is. Weg van de stad. Liefst weg van corona. ,,Ik ga in een klein lief huisje wonen. Ik wil de lucht zien. Ik verlang daar zo naar.”
Leefgeld 70 euro per week
Elders in Nederland worden om de sfeer in coronatijd thuis hoog te houden smakelijke kaasjes, pesto en andere lekkernijen in huis gehaald. In Moerwijk, waar elk dubbeltje er één is, zit dat er bij veel gezinnen helaas niet in. ,,Ik leef van 70 euro per week, met twee kinderen,’’ vertelt Michael Krijg, een fulltime alleenstaande vader die er het beste van maakt. Ook al is het door de slechte isolatie vaak koud in huis.
Deze papa heeft geen geluidsoverlast van zijn buren in de gehorige flat. Maar afzien is het in de coronalockdown wel. Het vrijwilligerswerk als voetbaltrainer wat hij deed ligt stil. ,,Wat ik heel de dag doe? Thuis schoonmaken, opruimen.” En hij begeleidt zijn kinderen met thuisonderwijs. ,,Je wilt voorkomen dat ze een achterstand oplopen.”
De jongste komt even bij het interview kijken. De lockdown vindt hij niet leuk. ,,Ik mis de groep.” Elke ochtend heeft hij contact met zijn juf via de laptop. Michael: ,,Ze zijn even online en dan krijgt hij opdrachten. Ik maak er foto’s van en die mailen we dan weer naar de juf.”
Werkende ouders die thuis daarbij hun kinderen met school moeten begeleiden benijdt hij niet vanwege de capriolen die uitgehaald moeten worden om alles logistiek te organiseren. ,,Het is voor mij makkelijk, omdat ik huisvader ben.”
Ik weet nog wel dat ik op de wc zat en de buurvrouw vroeg aan haar man hoe laat het was? Hij gaf geen antwoord, dus antwoordde ik maar, aldus Jesse Minjares.
‘Kinderen trekken zich terug op de wc’
Geluid in de slecht geïsoleerde flats in Moerwijk kan tot wanhoop en humor leiden. ,,Ik weet nog wel dat ik op de wc zat en de buurvrouw vroeg aan haar man hoe laat het was? Hij gaf geen antwoord, dus antwoordde ik maar. We hebben er nog jaren om gelachen”, stelt Jesse Minjares die in Moerwijk woonde.
Anderen gaan elke nacht gebukt onder irritante geluiden. ,,Wakker liggen van je buurmans gesnurk. Je hoort zelfs het kraken van het bed als hij zich omdraait.”
Maar er zijn ook gezinnen, zonder meer verknocht aan hun buurtje. ,,Mijn moeder woont hier om de hoek”, verklaart Cinderella Driessen, die met haar gezin met veel plezier in de Van Ruysbroekstraat in Moerwijk woont. Haar gezin betaalt door de extreem slechte isolatie liefst 250 euro per maand aan de energierekening. ,,Maar het blijft onwijs koud. Je moet heel hard stoken. We hebben een onwijs droge lucht in huis.” ,,Kijk”, wijst vader Koen Driessen naar het raam, ,,heel de kitrand ligt eruit.” En er is geen dubbel glas. De warmte vliegt de deur uit.
De corona maakt het extra pittig in de gehorige, koude flat die volgens de bewoners dringend onderhoud nodig heeft. ,,Wij hebben rustige buren. Maar ik weet dat er kinderen zijn, die zich thuis terugtrekken op de wc om tijdens de lockdown een rustig plekje te hebben waar ze kunnen leren”, aldus Koen Driessen.
Eerder stond hij met zijn blote pik voor het raam, aldus Conny Ligtvoet.
Han Lek (71) rookt buiten zijn sigaartje en tekent de handtekeningenactie van Conny Ligtvoet. Hij heeft wel een verklaring voor de gehorigheid en de kilte die door het hele gebouw kan trekken. Het zit volgens hem in de constructie. Lek woont al 31 jaar in Moerwijk. ,,En ik heb het nog steeds naar mijn zin.”
Buiten de gehorigheid en de kou in de portiekflats is er meer ellende tijdens de lockdown. Op de hoek van de straat bijvoorbeeld is een zwangere buurvrouw bijna van de trap geduwd door haar gestoorde buurman. ,,Eerder stond hij met zijn blote pik voor het raam”, vertelt bewoner Conny Ligtvoet. Toen was de maat vol en werden door onbekenden zijn ramen ingegooid. Recent is de man uit huis geplaatst en is het in dit deel van Moerwijk weer relatief rustig tijdens de coronacrisis.
Een andere vrouw belde vorige week twee keer naar de politie. Ze werd gek van de herrie bij haar buren. Dat klonk dwars door de flinterdunne muren heen. ,,Er gebeurt hier zoveel”, zegt Ligtvoet.
Staedion kent klachten bewoners en gaat staat van portiekflat eerder onderzoeken
,,Onze bewoners moeten comfortabel kunnen wonen en als zij kou ervaren is dat natuurlijk niet prettig”, reageert een woordvoerder van verhuurder Staedion die bekend is met de klachten van de bewoners van de flat aan de Van Ruysbroekstraat. Staedion was van plan de portiekflat, die nog tobt met enkel glas, in 2024-2025 aan te pakken.
Het onderzoek naar de staat van het complex wordt vervroegd, zegt Staedion. ,,Het start mogelijk al volgend jaar.” Mogelijk worden de problemen dan ook eerder aangepakt. ,,De renovatiewerkzaamheden betekenen onder andere: nieuwe kozijnen met HR++ glas en het aanbrengen van ventilatie. Er wordt geschilderd en onderzoek gedaan naar de dakisolatie. De portieken worden opgefrist en eventuele bergingsgangen gesausd.”
Vocht
Vocht en schimmel zijn een bekend probleem dat we willen oplossen, aldus de woordvoerder. ,,We hebben onderhoudsmedewerkers die speciaal zijn opgeleid om de problemen aan te pakken en te voorkomen.”
Ook de geluidsoverlast is bekend. ,,Het speelt in veel naoorlogse huizen in de grote steden”, stelt Staedion. ,,We zijn bezig om met andere corporaties oplossingen te zoeken.”
Haperende Haagse warmtepompen: ’Rillen van de kou’
Bewoners van de Haagse wijk Spoorwijk kampen, net als de Transvaalwijk, met hoge energierekeningen en haperende warmtepompen.
Telegraaf 22.09.2020
Honderden huur- en koopwoningen in Spoorwijk zijn aangesloten op een collectieve warmte-koudebron (WKO). „Ik voel mij aan mijn lot overgelaten”, zegt een bewoner die anoniem wenst te blijven.
De stekker uit het gefaalde Warmtebedrijf in Rotterdam
De gemeente Rotterdam moet serieus overwegen om de stekker uit het gefaalde Warmtebedrijf te trekken. Als de stad toch door wil gaan, moet het daar met een goed verhaal voor komen. Het project kostte de stad tot nu toe honderden miljoenen euro’s.
Een mooi plan, want het scheelt het verstoken van fossiele brandstoffen en levert dus milieuwinst op.
Het liep echter totaal anders. De maximaal 16 miljoen euro die de stad er bij de start van het bedrijf in 2006 in wilde steken is inmiddels opgelopen tot minstens 171 miljoen, concludeert een raadscommissie onder leiding van raadslid Jan-Willem Verheij (VVD).
Van 16 naar 171 miljoen euro
De Rotterdamse gemeenteraad had om deze zwaarste onderzoeksmethode verzocht na een hard rapport vorig jaar van de Rotterdamse Rekenkamer. Die concludeerde dat de stad grote risico’s nam, maar er geen goede controle op uitoefende.
Pijpleiding vertraagd
Een andere tegenslag is de aanleg van een pijpleiding om ook huizen in Leiden van restwarmte te voorzien. Dat moest in 2019 gebeuren, maar is nog niet gelukt. Energiemaatschappij Vattenfall die met de warmte huizen van zijn klanten zou verwarmen, zal hier mogelijk nog een claim voor indienen bij het bedrijf.
Maar de stekker eruit kost een flinke duit. De stad waardeert het bedrijf zelf nog op 26,5 miljoen euro, blijkt uit de jaarrekening van de stad over 2019, een schijntje vergeleken bij wat er al door de stad is ingepompt.
Begin oktober 2020 discussieert de gemeenteraad over het rapport. De commissie adviseert serieus om te stoppen, en het niet alleen als één van de scenario’s te onderzoeken. “Stoppen is geen falen”, aldus een aanbeveling.
AD 17.09.2020 In Nederland is voor het eerst toestemming verleend om op zeer grote schaal aardwarmte op een diepte van 5 tot 7 kilometer te winnen. Met het project worden 160.000 huishoudens en bedrijven in de regio Amersfoort op aardwarmte aangesloten.
AD 26.09.2020
En daar blijft het naar alle waarschijnlijkheid niet bij. Het Amersfoortse bedrijf heeft plannen klaarliggen om ook de Gooi-en Vechtstreek op aardwarmte aan te sluiten. Nog eens een traject van bijna 2 miljard euro om op duurzame manier warmte en elektriciteit op te wekken. ,,Dit zijn twee duurzame projecten van voor Nederlandse begrippen ongekende omvang’’, zegt Johan Herman de Groot van Larderel Energy.
Twaalf aardwarmtestations moeten in de toekomst warmte en elektriciteit gaan leveren aan woningen en bedrijven. Daarmee levert het consortium een belangrijk aandeel in het behalen van de klimaatdoelen in beide regio’s. ,,Als alle huishoudens en bedrijven zijn aangesloten op aardwarmte, hebben we in één klap geen nieuwe windmolens en zonnevelden meer nodig. Wat mij betreft is aardwarmte dé manier om Nederland van het gas te helpen en de CO₂-reductie op een slimme manier tot stand te brengen.’’
Huizenbezitters en huurcoöperaties zijn ook goedkoper uit met een warmtenet, zegt Herman de Groot. ,,Een aansluiting op ons warmtenet kost straks 2000 tot 2500 euro. Vele malen minder dan het verduurzamen van je woning. Een warmtepomp, zonnepanelen en isolatie kosten samen al gauw tienduizenden euro’s. ‘’
Plannen
In Nederland wordt aardwarmte nog niet op grote schaal toegepast voor de verwarming van dorpen en steden, al worden er wel steeds meer plannen voor gemaakt. De gemeente Den Haag liet eerder weten hier op in te zetten en ook in de regio Rotterdam, Utrecht en Gelderland liggen al vergaande plannen klaar voor het gebruik van aardwarmte voor het verwarmen van woningen.
Elders in Europa gebeurt dit al op grote schaal. Zo worden in München nu al verschillende stadswijken verwarmd door aardwarmte en zijn er uitbreidingsplannen. Het warmtenet in Eemland kan volgens Larderel over 10 tot 15 jaar operationeel zijn. Het consortium hoop over enkele maanden te horen of het ook de regio Gooi & Vechtstreek met 90.000 huishoudens en bedrijven kan aansluiten op het warmtenet.
Gigantische investering
De investeringen in een warmtenet voor Eemland en Gooi & Vechtstreek bedragen samen 5,7 miljard euro. Herman de Groot verwacht de komende periode een aantal grote investeerders binnen te halen. ,,We hebben contact met banken, verzekeringsbedrijven en pensioenfondsen. Zij investeren graag in betrouwbare, duurzame projecten. We zijn ook in gesprek met Energie Beheer Nederland (EBN), dat namens de staat investeert in duurzame energieprojecten.’’
Het consortium wil geen monopolist worden van de nieuwe warmte- en elektriciteitsmarkt, maar samenwerken met bestaande leveranciers als Vattenfall of Essent. Zo houden consumenten de mogelijkheid om over te stappen.
Proefboring
Larderel begint binnen anderhalf jaar met proefboringen naar geschikte plekken om aardwarmte te winnen. Voor een warmwatersysteem is boren naar een diepte van 3 kilometer voldoende. Maar voor het opwekken van elektriciteit is boren tot 5 tot 7 kilometer diepte vereist. ,,Dat is best spannend, want zo diep wordt er in de regio Eemland bijna nooit geboord. De kans op verzakkingen is hier echter minimaal. In Limburg is de ondergrond minder geschikt en heb je extra kans op aardbevingen.’’
In de centrale bovengrond wordt de warmte onttrokken uit het water, dat vervolgens weer de diepte ingaat. Op een soortgelijke manier wordt ook elektriciteit opgewekt. De aardwarmtecentrales zijn straks verbonden door waterleidingen. De grootste uitdaging wordt om het water bij mensen thuis te krijgen. ,,Daarvoor moeten we een nieuw buizenstelsel met vertakkingen door alle wijken aanleggen.’’
AD 09.09.2020 Hagenaars kunnen tot 500 euro krijgen van de gemeente als ze overstappen van koken op gas naar inductie en zelfs een bedrag tot 4500 euro als ze de woning gaan verwarmen met een duurzaam alternatief voor gas, zoals een warmtepomp of een warmtenet.
,,Steeds meer Hagenaars willen een schoner alternatief voor gas”, zegt verantwoordelijk wethouder Liesbeth van Tongeren (Duurzaamheid en Energietransitie). ,,Dat is logisch, want met alternatieven ben je voorbereid op de toekomst, zorg je voor minder CO2 uitstoot en koken op inductie zorgt ook nog eens voor schonere lucht in huis. Om voorlopers een laatste steuntje in de rug te geven hebben we een subsidieregeling in het leven geroepen.”
Woningeigenaren die hun huis van het aardgas af willen halen kunnen vanaf vandaag gebruik maken van de subsidie ‘Wonen op Schone Energie’. Tot het einde van dit jaar heeft de gemeente hiervoor 250.000 euro gereserveerd.
Gemaakte kosten
Naast de subsidie voor koken op inductie of het installeren van een warmtepomp kunnen VVE’s die gezamenlijk de stap zetten om de woningen van het aardgas te halen nog eens maximaal 5000 euro ontvangen.
Welke bedragen de bewoners precies ontvangen is afhankelijk van de gemaakte kosten en of de woning in een wijk ligt waar al een warmtenet aanwezig is.
Den HaagFM 09.09.2020 Hagenaars die hun huis van het aardgas af willen halen kunnen daar nu subsidie voor krijgen van de gemeente. Dat maakt wethouder Liesbeth van Tongeren (Duurzaamheid en Energietransitie) vandaag bekend.
Ze kunnen de subsidie “Wonen op Schone Energie” aanvragen als ze overstappen van koken naar inductie, of als ze de woning gaan verwarmen met een (duurzamer) alternatief. Tot het einde van dit jaar is er hiervoor €250.000 gereserveerd. Van Tongeren: “Steeds meer Hagenaars willen een schoner alternatief voor gas.
Dat is logisch, want met alternatieven ben je voorbereid op de toekomst, zorg je voor minder CO2 uitstoot en koken op inductie zorgt ook nog eens voor schonere lucht in huis. Om voorlopers een laatste steuntje in de rug te geven hebben we deze subsidieregeling in het leven geroepen.”
Woningeigenaren kunnen tot €500 ontvangen als ze overstappen van koken op gas naar inductie en tot €4500 als ze de woning gaan verwarmen met een duurzaam alternatief voor gas, zoals een warmtepomp of een warmtenet. Voor beide kan gelijktijdig subsidie aangevraagd worden.
Daarbovenop kunnen VVE’s die gezamenlijk de stap zetten nog eens maximaal €5000 ontvangen. De bedragen die bewoners ontvangen zijn onder andere afhankelijk van de daadwerkelijk gemaakte kosten en of de woning in een wijk ligt waar al een warmtenet is. De regeling gaat vanaf vandaag in.
Naast deze regeling bestaat al een subsidie voor groene daken en dak- en vloerisolatie van woningen. Door deze financiële prikkels hoopt het college woningeigenaren te stimuleren om hun woning stap voor stap duurzamer te maken en daarmee de energietransitie in Den Haag te versnellen.
AD 07.09.2020 Ruim een kwart van de Nederlandse woningen kan in de toekomst verwarmd worden met warmte uit de aardbodem. Vooral in grote steden is er veel potentie. Maar ook in de glastuinbouw en industrie kan aardwarmte in een flink deel van de warmtebehoefte voorzien.
Dat blijkt uit nieuw onderzoek in opdracht van Energie Beheer Nederland (EBN), dat namens de staat betrokken is bij energiewinning. ,,In potentie kunnen 2 tot 2,5 miljoen woningen in Nederland aangesloten worden op warmtenetten”, zegt Herman Exalto, programma manager geo-energie bij EBN.
,,Het gaat vooral om woningen in oudere wijken. Mijn verwachting is dat er over tien jaar al honderd tot tweehonderd aardwarmtebronnen zijn. Per bron kunnen enkele duizenden woningen worden verwarmd.”
Aardwarmte, ook wel geothermie genoemd, geldt als een duurzame vorm van energie. Het wordt gewonnen door warm water uit de bodem (ongeveer 2 kilometer diep) op te pompen.
De warmte wordt vervolgens verspreid via warmtenetten. Volgens EBN kunnen de ambities uit het vorig jaar gesloten Klimaatakkoord niet worden gehaald zonder grootschalige aanleg van deze warmtenetten.
,,In het Klimaatakkoord hebben we afgesproken dat in 2030 al 1,5 miljoen woningen van het aardgas af moeten zijn. Dat kun je niet allemaal bereiken met nieuwe wijken, zoveel nieuwe huizen worden er niet gebouwd. Ook is lang niet ieder huis geschikt voor een warmtepomp, vooral oude huizen niet.”
Het kabinet heeft regio’s opdracht gegeven om in kaart te brengen hoe ze in de toekomst ‘van het gas’ af willen. Om de regio’s te helpen heeft EBN voor elk gebied van Nederland onderzocht hoeveel aardwarmte er mogelijk in de bodem zit. Die informatie is vervolgens gekoppeld aan de situatie boven de grond: zitten er boven de warmtebronnen ook potentiële afnemers?
Uit de analyse, die werd uitgevoerd door onderzoekers van Berenschot, blijkt dat geothermie in 26 procent van de warmtevraag van woningen kan voorzien. Bij glastuinbouw gaat het om liefst 58 procent, en bij de industrie om 28 procent.
Volgens EBN krijgt warmte in de klimaatdiscussie te weinig aandacht. ,,Het gaat heel vaak vooral over elektriciteit. Toch bestaat 41 procent van onze energievraag uit warmte.”
Wat is aardwarmte eigenlijk precies?
Lees hieronder een interview met de projectleider geo-energie van EBN. ‘Warmte uit de bodem: het is vooral een kwestie van wennen, denk ik.’
Er is geen scenario waarin Nederland zónder aardwarmte haar duurzame ambities waar kan maken. Dat is althans de stellige overtuiging van Herman Exalto, projectleider geo-energie bij staatsbedrijf EBN. Tijd dus voor een spoedcursus.
Aardwarmte: wat is dat eigenlijk?
,,Aardwarmte wordt gewonnen uit water dat in diepere lagen van de bodem is opgeslagen. In Nederland zit het doorgaans in zandlagen, op ongeveer 2 kilometer diepte. Bij het winnen van aardwarmte worden twee gaten geboord. Via één buis wordt het water, dat een temperatuur heeft van ongeveer 70 graden, naar boven gehaald.
In een stationnetje boven de grond wordt de warmte van dat water gebruikt om ánder water te verwarmen. Dat is gewoon zoet water, dat rondgepompt wordt in een warmtenet. Het water dat uit de bodem is gehaald gaat via een tweede buis weer terug de grond in. Er wordt dus geen water aan de bodem onttrokken.”
Weten we hoeveel aardwarmte er in de bodem zit?
,,Delen van Nederland, vooral het noorden en het westen, hebben we al vrij goed in kaart. Doordat daar voorheen veel gas is gewonnen, is daar al veel bekend over de situatie onder de grond. In de andere delen van Nederland doen we daar momenteel onderzoek naar.”
Het is niet helemaal nieuw, toch?
,,Op dit moment wordt aardwarmte vooral in de glastuinbouw gebruikt. In Nederland zijn er tot nu toe ongeveer twintig putten geboord.”
En warmtenetten: die hebben we toch ook al?
,,Ja, die heb je bijvoorbeeld in Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Tilburg. De huidige warmtenetten worden onder meer gevoed met restwarmte uit fabrieken, elektriciteits- of biomassacentrales. Dat is in sommige gevallen eindig: fossiele energiecentrales gaan bijvoorbeeld dicht. Aardwarmte kan een mooi alternatief zijn om deze netten te vullen.”
Waarom is het onontkoombaar dat we aardwarmte moeten gebruiken om onze huizen te verwarmen?
,,In het Klimaatakkoord hebben we afgesproken dat we in 2030 al 1,5 miljoen woningen van het gas af gehaald hebben. Dat kan niet alleen worden ingevuld met nieuwbouw of met elektrische warmtepompen. Aardwarmte is bovendien een duurzame vorm van energie, en het kan in principe snel worden uitgerold.”
Waarom zijn warmtepompen niet overal geschikt?
,,Warmtepompen (een elektrisch alternatief voor de cv-ketel, red.) zijn met name geschikt voor huizen die na 2000 gebouwd zijn. In oudere huizen moet het water dat de radiatoren in gaat 70 tot 80 graden warm zijn, en dat haal je met warmtepompen gewoon niet.
Bij geothermie wel. Om aardwarmte te kunnen gebruiken, hoef je huizen dus niet extreem te isoleren. Voor oudere huizen is het een elegante oplossing.”
Wat doet het winnen van aardwarmte met de omgeving?
,,Het beslag dat het op de omgeving legt, is redelijk beperkt. Per winningslocatie is er ongeveer een half voetbalveld aan ruimte nodig. Daarop staan dan wat gebouwtjes met de installaties erin.
Het is heel anders dan bij zonneparken, bijvoorbeeld, waarbij je hele weides vol moet leggen. Verder is er ook geen overlast. Geen gegons, geen fijnstof, niks.”
En wat als er een nieuw warmtenet aangelegd moet worden?
,,Dat is eenmalige overlast, vergelijkbaar met de aanleg van een gasnet. Een kwestie van buizen leggen.”
Wat merken we er in ons huis van, stel dat er overgeschakeld wordt op restwarmte?
,,Niet zoveel. Er komen twee pijpjes je huis in, en een afleverset met wat kleppen. De geiser en cv-ketel kunnen de deur uit. En je hebt geen gas meer in huis.”
Hoe zit het met de kosten?
,,Wij denken dat aardwarmte kan concurreren met alternatieven. Dat zien we ook in Leeuwarden, waar nu een project wordt ontwikkeld. Dat moet ook wel: als het niet goedkoper is, zouden veel mensen niet overstappen.
Wel is het zo dat er veel kosten zijn, voordat er opbrengsten komen. Als het eenmaal de grond uitkomt, is het niet duur meer, maar de aanleg kost wel veel. Daarom is het belangrijk dat gemeenten de regie nemen, en wijken aanwijzen die op aardwarmte overgaan. Dat geeft zekerheid.”
En wat nou als ik helemaal geen aardwarmte in huis wil?
,,Het is uiteindelijk aan de politiek om te bepalen hoe dit wordt vormgegeven. Maar dit is wel een harde noot die je moet kraken: hoe zorg je dat iedereen in een wijk overstapt?
Het is niet logisch om naast aardwarmte ook een compleet gasnet in de lucht te houden. Maar kun je mensen ook verplichten? Wel zien we dat steeds meer mensen belang hechten aan duurzaamheid, en aardwarmte is duurzaam.
Het is vooral een kwestie van wennen, denk ik. Mensen die het hebben zeggen: ja, het werkt, en verder vinden ze er niet zoveel van. Het is vanzelfsprekend, net als water uit de kraan.”
Het was een droomhuis voor Jacqueline van den Heuvel, maar door waterschade en schimmel is het appartement aan de Liszstraat inmiddels een nachtmerrie geworden voor de Haagse. ,,Ik ga hier nooit meer gelukkig worden.’’
AD 06.08.2020 Het was een droomhuis voor Jacqueline van den Heuvel, maar door waterschade en schimmel is het appartement aan de Liszstraat inmiddels een nachtmerrie geworden voor de Haagse. ,,Ik ga hier nooit meer gelukkig worden.’’
Het was de drukregelaar van de cv die het eind maart midden in de nacht begaf in het Loosduinse appartement. Jacqueline van den Heuvel (55) merkte het toen ze ‘s ochtends uit bed stapte en letterlijk nattigheid voelde. ,,Ik deed de slaapkamerdeur open en zag overal water. In de badkamer stond 15 centimeter. Het was echt een nachtmerrie.”
De dagen daarna werd de ravage opgeruimd. Het water afgevoerd en de meubels op klossen gezet. Met lakens en handdoeken probeerde Van den Heuvel zo goed en kwaad als het ging telkens het water weer op te dweilen. Maar het vocht bleef terugkomen. ,,Ik lag gewoon in een nat bed waar het vocht telkens weer introk.”
Ik woonde hier prachtig, maar ga er nooit meer gelukkig worden, aldus Jacqueline van den Heuvel.
Stuk
Dus kwamen er ontvochtigers en ventilatoren in het appartement te staan. Maar die bakken met opgevangen water werden niet tijdig geleegd. Een van de apparaten ging bovendien stuk, waardoor er opnieuw water lekte.
,,Ik belde Staedion daarover en ik kreeg te horen dat het niet kon dat er weer water lag. Die machines konden niet lekken. Ik belde mijn broer of we wel echt water hadden opgedweild. Ik begon gewoon aan mezelf te twijfelen.”
Ze heeft een tijdelijke woning in een serviceflat gekregen. ,,Een verzorgingshuis. In coronatijd, met een gedeelde luchtinstallatie. Mijn zoon heeft me daar weggehaald.” Daarna is Van den Heuvel tijdelijk terechtgekomen op vakantieparken en in een hotel.
Nu woont ze bij haar zoon in. ,,Maar in het weekend kan ik daar niet blijven. Het is een eenkamerwoning en mijn zoon heeft ook een vriendin. Dus in het weekend slaap ik bij een vriendin, of zelfs bij kennissen van kennissen.”
Kleren en bed weggegooid
In de tussentijd is er een keer opnieuw behangen en is er een laminaatvloer in de woning gelegd, toen het vochtgehalte ‘aanvaardbaar’ leek. Tevergeefs. Het behang kwam los van de wanden en ook de vloer moest er opnieuw uit. Nu is alles weer kaal.
Nieuwe vloerdelen liggen ingepakt te wachten op drogere tijden. In de woonkamer is wel nieuw behang geplakt, maar Van den Heuvel vreest dat de schimmelplekken toch weer zullen terugkomen. De schimmel vernielde immers ook de gordijnen, haar kleren en ook het bed is weggegooid.
In de gang en slaapkamer staan de zoemende machines er sinds anderhalve week weer. Komende week wordt opnieuw gekeken of het eindelijk droog genoeg is geworden.
Opvallend genoeg zegt Staedion dat de woning 12 juni 2020 al droog genoeg was om weer bewoond te kunnen worden. Die meetresultaten zegt Van den Heuvel echter nooit gekregen te hebben, ondanks herhaalde vragen.
Wél zag ze de metingen van haar verzekeringsmaatschappij, die concludeert dat het nog steeds te nat is. Een woordvoerder van Staedion zegt dat er opnieuw wordt gekeken naar de vochtgehaltes.
Ze noemt het een ‘vervelende situatie’ voor Van den Heuvel en voor de corporatie. ,,Onze insteek is altijd om het probleem op te lossen. We hebben altijd meegedacht en vervangende woonruimte aangeboden. We gaan nu kijken hoe we verder moeten.”
Longonsteking
Van den Heuvel ziet het eigenlijk niet meer zitten. Ze heeft een longontsteking gehad en kreeg last van haar reuma door het vocht.
Ook mentaal is ze geknakt. ,,Ik werd depressief. Heb gedacht een einde aan mijn leven te maken. Parnassia heeft gevraagd of ik me niet wilde laten opnemen. Toen dacht ik: dat laat ik niet gebeuren. Maar ik word alleen nog maar banger van dit huis. Ik woonde hier prachtig, maar ga er nooit meer gelukkig worden.”
Naar aanleiding van de verhalen van diverse klokkenluiders van de huurellende van de woningen op het Balen van Andelplein in Voorburg heeft Voorburgs Dagblad bestuursvoorzitter Marianne Straks van WoonInvest om een reactie gevraagd.
Naar aanleiding van publikaties in Voorburgs Dagblad over de vele klachten van het Balen van Andelplein laat een woordvoerder van WoonInvest weten dat zij willen praten met huurders.
“Naar aanleiding van eerdere overlastklachten is WoonInvest al in gesprek met een aantal huurders”, zegt hij. “Daarbij geldt: privacy van huurders telt zwaar, dus informatie hierover kunnen wij niet delen.
AD 19.06.2020
Na lijkengeur krijgt flatbewoonster huurcompensatie, laminaatvloer én cv-ketel en kattengrit in kelder
Flatbewoonster Karin Balm en haar zoon Pedro die aan de bel trokken vanwege de lijkengeur in hun flat in Voorburg zijn door verhuurder WoonInvest overladen met cadeaus om het goed te maken.
WoonInvest, dat de appartementen aan de Van Faukenbergestraat verhuurt, heeft de vrouw twee weken huurcompensatie aangeboden vanwege de overlast. Ook krijgt ze een nieuwe laminaatvloer omdat de oude beschadigd was door het lijkvocht van haar overleden buurman Paul.
De man lag twee weken dood in huis, en desinfectie van zijn woning kwam na de ontdekking traag op gang, was de klacht van Balm. Ze moest elders slapen vanwege de stank.
VdB 17.06.2020 Naar aanleiding van publikaties in Voorburgs Dagblad over de vele klachten van het Balen van Andelplein laat een woordvoerder van WoonInvest weten dat zij willen praten met huurders.
“Naar aanleiding van eerdere overlastklachten is WoonInvest al in gesprek met een aantal huurders”, zegt hij. “Daarbij geldt: privacy van huurders telt zwaar, dus informatie hierover kunnen wij niet delen.
Huurders die niet tevreden zijn over het wooncomfort nodigen we uit om samen met de wijkbeheerder een ronde lopen binnen en buiten het woongebouw of contact op te nemen met onze leefbaarheidsconsulenten. Een huurder maakt hiervoor eenvoudig een afspraak bij onze klantenservice of direct bij de wijkbeheerder”.
In één keer goed
“Als woningcorporatie met ruim 8.600 verhuurbare eenheden zoeken wij altijd naar de juiste balans bij de inzet van onze mensen, prioriteiten en leefbaarheidsbudgetten. Uit woonbelevingsonderzoeken onder huurders en de recente verhalen in de media blijkt dat wij op sommige vlakken beter kunnen presteren door de focus te verleggen.
Wij volgen niet alleen klachten en verzoeken van huurders op, maar ook de uitkomsten van deze vroeg-signalerende onderzoeken. Het gezamenlijk streven van onze 75 betrokken medewerkers is dan ook: in één keer goed. En het Balen van Andelplein krijgt de komende tijd nét dat beetje extra aandacht”.
Het Krantje 16.06.2020 Bewoners van een complex met sociale huurwoningen van Wooninvest aan het Balen van Andelplein 102 t/m 146 in Voorburg klagen steen en been over het onderhoud van het complex en het overlastgevende gedrag van enkele huurders.
“Sinds een jaar of tien gaat het bergafwaarts met dit complex van 22 woningen”, aldus een bewoner. “Alles wat kapot is, wordt niet gerepareerd. Ook de entreedeur van het portiek is al lange tijd kapot.” Verder zijn de keldervloer en het trappenhuis te smerig voor woorden, vindt de huurder.
Er zou geen enkele controle zijn op wie de woningen betrekt. “Het pand is gevuld met oproerkraaiers, drugsdealers, drankverslaafden en mensen die totaal geen respect hebben voor de flat en medebewoners”, meent de huurder. Er is overlast van luidruchtige buren met harde muziek, stampen en veel herrie.
“Ik ben begonnen met netjes aanspreken, maar dan is plotseling mijn autoband lek of ligt mijn voorruit aan diggelen en de herrie wordt alleen maar erger.” Om deze reden wil de klager ook niet met naam in de krant.
Verder worden, ondanks een huismeester (waar de bewoners een bijdrage voor betalen), kapotte lampen niet vervangen. Op het dumpen van grof vuil in en rond het pand – in het portiek en de kelder – wordt ook niet gelet. “Een oplossing zou (beter) toezicht door de huismeester en de plaatsing van camera’s kunnen zijn.
Bij herhaalde overtreding beëindiging van de huurovereenkomst”, suggereert de huurder, die er helemaal klaar mee is. “Ik ben de depressie nabij en krijg momenteel tijdelijk onderdak bij kennissen in Drenthe. Mijn baan ben ik kwijt, omdat ik niet meer overweg kan met stress en spanning. Thuiswerken tijdens de coronacrisis is me fataal geworden.”
Reactie WoonInvest
Een woordvoerder van WoonInvest meldt dat het woongebouw aan het Balen van Andelplein bestemd is voor jongeren tot 26 jaar. “Het cultuur- en leeftijdsverschil tussen de nieuwe generatie bewoners en de oorspronkelijke huurders is soms erg groot.
Veel jongeren hebben een vrije leefstijl en zijn actief in het nacht- en uitgaansleven. Ze zijn nog niet gewend om zelfstandig te wonen en moeten het rekening houden met omgeving en buren nog leren. Onze wijkbeheerder spreekt de bewoners zo nodig aan op hun gedrag. ”
Bij WoonInvest is een aantal onderhoudsklachten al in behandeling. Een nieuwe ruit voor de entreedeur is in bestelling, kapot straatwerk wordt hersteld en de wijkbeheerder heeft Avalex verzocht anoniem gestort grofvuil op te ruimen. WoonInvest: “Wij ondernemen deze week actie op een niet gemelde lekkage in de kelderruimte en brengen eventueel ontbrekende naamplaatjes opnieuw aan.
De roestvorming op de balkonbeplating en de deklaag van de keldervloer vergen nader onderzoek. We bekijken samen met de schoonmaakdienst of met een extra grondige reinigingsbeurt een ‘visuele boost’ kan worden gegeven aan het complex.”
WoonInvest is al in gesprek met een aantal huurders. Indien gewenst kunnen zij met de wijkbeheerder een ronde lopen of contact opnemen met leefbaarheidsconsulenten. De woordvoerder meldt tot slot dat het Balen van Andelplein de komende tijd nét dat beetje extra aandacht krijgt.
14.06.2020 Naar aanleiding van de verhalen van diverse klokkenluiders van de huurellende van de woningen op het Balen van Andelplein in Voorburg heeft Voorburgs Dagblad bestuursvoorzitter Marianne Straks van WoonInvest om een reactie gevraagd.
Zij is de eindeverantwoordelijke van de woningbouwcoorperatie. Diverse verhalen zijn verzameld en naar haar toegezonden. Het is nu wachten op een reactie vanuit de leiding van WoonInvest.
De verhalen zijn in ieder geval opmerkelijk. De diverse foto’s tonen ook aan dat er in en rondom de huurwoningen onhoudbare situaties zijn ontstaan.
‘s Nachts bonken daklozen soms op de voordeur van Desteny (22) omdat ze naar binnen willen. ‘Ik zit stijf van angst in bed’ De mannen slapen in het trappenhuis.
,,Het is geen fijn gevoel. Het voelt onveilig.’’
De jonge Desteny van der Wal, die een paar maanden geleden nog dacht dat ze een fijn thuis voor zichzelf had gevonden, kwam van een koude kermis thuis.
De flat van vijf hoog aan de Francois Valentijnstraat in Bezuidenhout-West van Haag Wonen blijkt namelijk ook de vaste stek van een groepje daklozen. De mannen forceren voortdurend de gammele portiekdeur en verschansen zich ’s nachts in het trappenhuis, vlakbij Desteny’s eenkamerappartement.
De mannen poepen in de hal en slapen voor de lift. ,,Pis Buiten’’, heeft een boze bewoner als waarschuwing op de muur gekalkt. De kreet heeft geen effect. Op de begane grond in het trappenhuis is het kokhalzen geblazen vanwege de indringende geur van mannenpis en ook ontlasting ligt er op de grond.
,,De situatie maakt me doodsbang. Ik heb wel met een mes naast mijn bed geslapen.’’
Met geen ouders of andere familie om op terug te vallen, is het voor de jonge vrouw volhouden geblazen. Een ander, fatsoenlijk huis is in Den Haag voor haar als starter met een klein salaris niet te vinden. ,,Want die zijn onbetaalbaar. En je moet een groot bedrag aan borg betalen.’’
Ondertussen zit de Haagse in de overlevingsstand. Ze heeft al talloze keren voor hulp aangeklopt bij verhuurder Haag Wonen. Om die daklozen in vredesnaam te laten wegjagen én de armoedige portiekdeur voor eens en altijd solide te laten maken. De uitstraling in de gangen is smoezelig. Lampen in de gangen doen het vaak niet.
,,Jullie hebben me altijd in de kou laten staan’’, zegt Desteny als er tijdens het interview opeens wel door een medewerker van Haag Wonen naar haar wordt gebeld, na vragen van deze krant.
De medewerker zegt door de telefoon dat de portiekdeur na klachten steeds is hersteld en dat het mogelijk flatbewoners zijn die in het trappenhuis slapen. ,,Hoe kunt u dat nu zeggen’’, reageert Desteny. ,,Alsof bewoners op die vieze plek gaan chillen?’’
Haag Wonen laat aan deze krant weten dat er al meer klachten van bewoners zijn over insluipers. ,,Sinds januari is de portiekdeur zeventien keer geforceerd’’, aldus de verhuurder. Het slot wordt wel gerepareerd. Maar steeds tevergeefs. ,,Er is daar meer aan de hand’’, erkent Haag Wonen.
’s Ochtends als ik naar mijn werk ga, liggen die mannen regelmatig voor de lift, aldus Desteny van der Wal, Bewoonster.
Desteny laat in de donkere kruip-door-sluip-door gangen, waar de centrale verlichting het niet doet, de enge plekken zien. ,,Dit is ook een vieze plek’’, zegt ze. Een dakloze heeft er een boek laten liggen van auteur Rob Kamphues, mogelijk om te lezen voor het slapen gaan. De titel: Naar de haaien. ,,Zoals je ziet, ligt hier een boek’’, zegt Desteny. ,,‘Ze’ doen net of het hier een hotel is.’’ Voor haar eigen studio betaalt ze ondertussen bijna 500 euro.
En ze krijgt geen waar voor haar geld. Want de uitstraling van de flat is bedroevend, buren kijken niet naar elkaar om, en er zijn die insluipers. ,,’s Ochtends als ik naar mijn werk ga, liggen die mannen regelmatig voor de lift.”En dan moet de 22-jarige, die hard werkt als hoofdcaissière bij de Plus Markt, haar angst wegslikken en over de mannen heenstappen om in de lift te komen. ,,Ik vind het verschrikkelijk.’’
Masker
Op het werk zet ik een masker op, zegt ze. ,,Zodat ik vrolijk en energiek ben. Soms lukt dat niet. Dan vragen de collega’s wat er aan de hand is. ‘Nou, mijn leefomgeving is rot’, zeg ik dan.’’
Ze geneert zich eigenlijk kapot. ,,Ik vind het eigenlijk beschamend.’’De deurmat die ze samen met de sleutel van haar appartement van Haag Wonen kreeg, heeft ze bij het vuilnis gemieterd. ‘Welkom thuis’, staat er op die mat. ,,Ik gebruik hem niet meer.
Ik was er klaar mee. Niks welkom thuis. Welkom in de ellende.’’ Haag Wonen zegt dat de zaak écht alle aandacht heeft. Binnenkort is er met de wijkagent een gesprek.
We doen ons best, maar in een grote stad zul je helaas altijd incidenten houden, aldus Woordvoerder Haag Wonen.
Twee weken geleden waren er ook al klachten van senioren in Loosduinen over hun flat voor 55-plussers van Haag Wonen. Een van de bewoners veroorzaakt daar al jaren overlast en hij was een liftpoeper. Haag Wonen greep ook volgens deze senioren onvoldoende in.
De kwestie in die flat staat inmiddels wél vol in de schijnwerpers. Haag Wonen is bezig een dossier dicht te timmeren om de overlastgever uit huis te plaatsen. Ook komen er camera’s in de lift.
De corporatie, die in Den Haag 22.000 huizen bezit, betreurt de situatie. ,,We doen ons best, maar in een grote stad zul je helaas altijd incidenten houden.’’
De gemeente gaat in kaart brengen hoe het is gesteld met de kwaliteit van woningen in Den Haag, meldt Omroep West.
AD 09.04.2020
Het gaat om alle woningen, dus zowel corporatiewoningen, als particuliere huurwoningen en koophuizen. Aanleiding voor het Groot onderzoek zijn de zorgen over de gezondheid en veiligheid van Hagenaars die in slecht onderhouden of onveilige woningen wonen.
Al jaren zijn er in Den Haag klachten over slecht onderhouden woningen, waardoor onder andere vocht– en schimmel vrij spel krijgen. Hierdoor kunnen bewoners last krijgen van hun gezondheid. De gemeente Den Haag heeft daarom besloten om in 2020 een onderzoek te starten naar de kwaliteit van de woningvoorraad in de stad.
Telegraaf 29.04.2020
De gemeente gaat kijken naar de kwaliteit van de gevels en balkons en de aanwezigheid van vocht- en schimmel, asbest en loden drinkwaterleidingen. Ook worden de gas- en elektra-installaties en de fundering bekeken. Woningen worden zowel binnen als buiten bekeken.
Het gaat om een omvangrijk onderzoek waarbij alle woningtypen meegenomen worden, dus corporatiewoningen, particuliere huur en koophuizen. ‘We willen kijken hoe de stad er in de breedte voor staat’, vertelt wethouder Martijn Balster (PvdA). ‘We gaan een goede steekproef doen zodat we een goed beeld krijgen van alle wijken in Den Haag. Met de uitkomsten van het onderzoek in de hand, weten we waar verbeteringen nodig zijn.’
Die verbeteringen zullen particuliere huiseigenaren zelf moeten betalen. ‘Verhuurders zijn verantwoordelijk voor fatsoenlijke woonomstandigheden voor huurders. Als gemeente kunnen we daarop toezien en optreden als het misgaat.
Dat betekent dat we particulieren kunnen aanschrijven als zij hun onderhoud niet op orde hebben.’ Als particulieren blijven weigeren het onderhoud uit te voeren, neemt de gemeente het onderhoud op zich, op kosten van de verhuurder.
AD 09.04.2020 De gemeente gaat de huizen in Den Haag, van huur tot koop, aan een inspectie onderwerpen. Er komen namelijk signalen binnen dat die woningen er niet overal even fraai bij staan.
De fundering, schimmels en vocht, asbest, loden waterleidingen, de gevels en gasinstallaties en elektra. Het wordt allemaal onder de loep genomen bij het onderzoek dat de gemeente laat uitvoeren naar de staat van de Haagse huizen. In 2009 is een dergelijk onderzoek ook al uitgevoerd. Toen bleek dat de woningen over het algemeen in goede staat waren. Nu komen er echter signalen binnen dat dit niet meer het geval is.
Om een goed beeld te krijgen, wordt een steekproef gehouden, waarbij zowel particuliere huizen als woningen van corporaties langs de meetlat worden gelegd. Nieuwbouwwoningen worden buiten beschouwing gelaten. Ook wordt een analyse gemaakt aan de hand van al bekende gegevens, zoals energielabels en meldingen bij de Haagse pandbrigade. Daarvan worden de eerste resultaten nog voor de zomer aan de gemeenteraad voorgelegd. Daarna begint het daadwerkelijk bekijken van de huizen.
Rotte kiezen
Uit het vorige onderzoek, elf jaar geleden, bleek dat het helemaal niet zo slecht gesteld was met de huizen in Den Haag. Er werden destijds een kleine 800 woningen tegen het licht gehouden. Gemiddeld kregen ze een 2, op een schaal van 6. Een kleine 3 procent van de woningen werd als slecht of zeer slecht bestempeld, de zogenoemde ‘rotte kiezen’.
Het waren vooral de wijken Laak, Rustenburg-Oostbroek en de Bomen- en Vruchtenbuurt, waar het onderhoud te wensen over liet. Hier is extra aandacht besteed aan bijvoorbeeld mogelijkheden om huizen te verduurzamen. Ook werden Verenigingen van Eigenaren meer ondersteund.
Met de resultaten van het nieuwe onderzoek in de hand, gaat het stadsbestuur kijken of de regels en plannen van de afgelopen jaren voldeden, of dat er meer actie nodig is om verloedering van woonwijken tegen te gaan.
OmroepWest 03.04.2020 Den Haag gaat in kaart brengen hoe het is gesteld met de kwaliteit van woningen in de stad. Het gaat om alle woningen, dus zowel corporatiewoningen, als particuliere huurwoningen en koophuizen. Aanleiding voor het onderzoek zijn de zorgen over de gezondheid en veiligheid van Hagenaars die in slecht onderhouden of onveilige woningen wonen.
Al jaren zijn er in Den Haag klachten over slecht onderhouden woningen, waardoor onder andere vocht- en schimmel vrij spel krijgen. Hierdoor kunnen bewoners last krijgen van hun gezondheid. De gemeente Den Haag heeft daarom besloten om in 2020 een onderzoek te starten naar de kwaliteit van de woningvoorraad in de stad.
‘Het is belangrijk dat iedereen in de stad fatsoenlijk kan wonen’, zegt wethouder Martijn Balster (PvdA). ‘Daarom willen we om de zoveel tijd kijken hoe het staat met de kwaliteit van de woningvoorraad. Het vorige onderzoek werd tien jaar geleden gedaan. Met de uitkomsten van het onderzoek in de hand, kunnen we vervolgens kijken hoe we op plekken waar dat nodig is de kwaliteit kunnen verbeteren.’
Veiligheid en gezondheid
Het onderzoek richt zich op zaken die de gezondheid of de veiligheid van mensen direct raken. Balster: ‘Want het gaat uiteindelijk om de gezondheid en veiligheid van huurders of bewoners.’
De gemeente gaat kijken naar de kwaliteit van de gevels en balkons en de aanwezigheid van vocht- en schimmel, asbest en loden drinkwaterleidingen. Ook worden de gas- en elektra-installaties en de fundering bekeken. Woningen worden zowel binnen als buiten bekeken.
Stadsbreed
Het gaat om een omvangrijk onderzoek waarbij alle woningtypen meegenomen worden, dus corporatiewoningen, particuliere huur en koophuizen. ‘We willen kijken hoe de stad er in de breedte voor staat’, vertelt Balster. ‘We gaan een goede steekproef doen zodat we een goed beeld krijgen van alle wijken in Den Haag. Met de uitkomsten van het onderzoek in de hand, weten we waar verbeteringen nodig zijn.’
Die verbeteringen zullen particuliere huiseigenaren zelf moeten betalen. ‘Verhuurders zijn verantwoordelijk voor fatsoenlijke woonomstandigheden voor huurders. Als gemeente kunnen we daarop toezien en optreden als het misgaat. Dat betekent dat we particulieren kunnen aanschrijven als zij hun onderhoud niet op orde hebben.’ Als particulieren blijven weigeren het onderhoud uit te voeren, neemt de gemeente het onderhoud op zich, op kosten van de verhuurder.
Wat een kansloze slappe hap actie van #PvdA wethouder Balster. Getroffen bewoners zitten niet te wachten op een onderzoek, Woningcorporaties weten allang welke woningen slecht zijn. Doe wat je hebt beloofd: pak #vocht#schimmel en #asbest daadkrachtig aan https://t.co/N9Yj40Xke2
Den HaagFM 03.04.2020 Den Haag gaat in kaart brengen hoe het is gesteld met de kwaliteit van woningen in de stad, meldt mediapartner Omroep West. Het gaat om alle woningen, dus zowel corporatiewoningen, als particuliere huurwoningen en koophuizen. Aanleiding voor het onderzoek zijn de zorgen over de gezondheid en veiligheid van Hagenaars die in slecht onderhouden of onveilige woningen wonen.
Al jaren zijn er in Den Haag klachten over slecht onderhouden woningen, waardoor onder andere vocht- en schimmel vrij spel krijgen. Hierdoor kunnen bewoners last krijgen van hun gezondheid. De gemeente Den Haag heeft daarom besloten om in 2020 een onderzoek te starten naar de kwaliteit van de woningvoorraad in de stad.
‘Het is belangrijk dat iedereen in de stad fatsoenlijk kan wonen’, zegt wethouder Martijn Balster (PvdA). ‘Daarom willen we om de zoveel tijd kijken hoe het staat met de kwaliteit van de woningvoorraad. Het vorige onderzoek werd tien jaar geleden gedaan. Met de uitkomsten van het onderzoek in de hand, kunnen we vervolgens kijken hoe we op plekken waar dat nodig is de kwaliteit kunnen verbeteren.’
Het onderzoek richt zich op zaken die de gezondheid of de veiligheid van mensen direct raken. Balster: ‘Want het gaat uiteindelijk om de gezondheid en veiligheid van huurders of bewoners.’
De gemeente gaat kijken naar de kwaliteit van de gevels en balkons en de aanwezigheid van vocht- en schimmel, asbest en loden drinkwaterleidingen. Ook worden de gas- en elektra-installaties en de fundering bekeken. Woningen worden zowel binnen als buiten bekeken.
Het gaat om een omvangrijk onderzoek waarbij alle woningtypen meegenomen worden, dus corporatiewoningen, particuliere huur en koophuizen. ‘We willen kijken hoe de stad er in de breedte voor staat’, vertelt Balster. ‘We gaan een goede steekproef doen zodat we een goed beeld krijgen van alle wijken in Den Haag. Met de uitkomsten van het onderzoek in de hand, weten we waar verbeteringen nodig zijn.’
Die verbeteringen zullen particuliere huiseigenaren zelf moeten betalen. ‘Verhuurders zijn verantwoordelijk voor fatsoenlijke woonomstandigheden voor huurders. Als gemeente kunnen we daarop toezien en optreden als het misgaat. Dat betekent dat we particulieren kunnen aanschrijven als zij hun onderhoud niet op orde hebben.’ Als particulieren blijven weigeren het onderhoud uit te voeren, neemt de gemeente het onderhoud op zich, op kosten van de verhuurder.
Het is nog niet duidelijk hoeveel het onderzoek gaat kosten. Daarvoor wordt nu eerst de onderzoeksopzet gemaakt.
Duizenden huurders van Haagse woningbouwcorporaties zitten opgescheept met een mogelijk gevaarlijke cv-ketel van AGPO Ferroli. De apparaten kunnen bij oververhittingonveilig zijn en brand veroorzaken.
Huisvester Vestia gaat de risico-ketels daarom versneld vervangen. Ook corporatie Arcade doet de ketels in haar Haagse woningvoorraad met spoed de deur uit.
De Haagse SP maakt zich zorgen over het tempo van Haag Wonen: ,,Wij vinden dat alle risico-ketels met spoed vervangen moeten worden. Ze vormen een potentieel gevaar voor de huurders. En dat is onacceptabel,’’ aldus SP-raadslid Lesley Arp.
Want HaagWonen neemt meer tijd om de gewraakte apparaten te vervangen: namelijk tot 2026 !!
NVWA waarschuwde reeds eerder !!!!
De NVWA heeft fabrikant van cv-ketels AGPO Ferroli zeer nadrukkelijk opgedragen om alle bezitters van AGPO Ferroli cv-ketels (Econpact, Ultima, MegaDense en MegaLux) te waarschuwen goed en tijdig onderhoud te verrichten op basis van de laatste versie van de onderhoudsvoorschriften.
Ook moet de fabrikant bij alle nog in gebruik zijnde (en traceerbare) ketels een voorziening aan (laten) brengen die er voor zorgt dat de ketel uitschakelt bij oververhitting. De NVWA ziet hierop toe.
Uit onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) blijkt namelijk dat er een reëel veiligheidsrisicobestaat als AGPO-Ferroli cv-ketels niet goed worden onderhouden.
Het gevaar bestaat dat cv-ketels van de typen Econpact, Ultima, MegaDense en MegaLux, geproduceerd in de periode 1997-2008, niet veilig uitschakelen bij oververhitting. In combinatie met de warmte-terugwin-unit (WTW) Optifor kan dat leiden tot brand.
AD 16.12.2019 Duizenden huurders van Haagse woningbouwcorporaties zitten opgescheept met een mogelijk gevaarlijke cv-ketel. De apparaten kunnen bij oververhittingonveilig zijn en brand veroorzaken.
Huisvester Vestia gaat de risico-ketels daarom versneld vervangen. Ook corporatie Arcade doet de ketels in haar Haagse woningvoorraad met spoed de deur uit. Haag Wonen neemt meer tijd om de gewraakte apparaten te vervangen: tot 2026.
Wij vinden dat alle risico-ketels met spoed vervangen moeten worden, aldus Arp.
De Haagse SP maakt zich zorgen over het tempo van Haag Wonen: ,,Wij vinden dat alle risico-ketels met spoed vervangen moeten worden. Ze vormen een potentieel gevaar voor de huurders. En dat is onacceptabel,’’ zegt SP-raadslid Lesley Arp.
In totaal hebben de woningbouwcorporatiesVestia en HaagWonen nog ruim drieduizend cv-ketels van het merk Agpo Ferroli en de types Econpact, Megadens, Megalux en Ultima in hun huurhuizen. Hoewel deze ketels verkocht zijn als ‘onderhoudsarm’ bestaat er volgens de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) een reëel veiligheidsrisico als ze niet goed onderhouden worden.
Brand
Het gevaar is vooral dat de cv-ketels bij oververhitting ‘onveilig uitschakelen’ en van binnen smelten. In combinatie met een zogenoemde Warmte-Terug-WinUnit (wtw) kan dat tot brand leiden, liet de NVWA begin oktober weten. Uit onderzoek van het consumentenprogramma Kassa blijkt dat de genoemde types ketel ook daadwerkelijk tot woningbranden hebben geleid.
Hoeveel Haagse huizenbezitters en huurders in de vrije sector zo’n Agpo Ferroli-ketel in huis hebben is niet bekend. Wel moet Ferroli alle bezitters van zulke ketels waarschuwen en de apparaten van een thermische beveiliging voorzien.
Woningbouwcorporatie Vestia gaat in Den Haag nu alle genoemde types cv-ketels die ouder zijn dan vijftien jaar (220 stuks) nog dit jaar vervangen. De ketels die tussen de tien en vijftien jaar oud zijn (875 stuks) gaan in 2020 en 2021 de deur uit.
De overige ketels worden in 2022 vervangen. Arcade Wonen ruilt de 22 ketels in haar Haagse huurwoningen nog dit jaar om. Huisvester Staedion hoeft geen maatregelen te nemen. De corporatie heeft de ketels vijf jaar geleden al preventief vervangen.
Onvoldoende
Alleen Haag Wonen neemt beduidend meer tijd om de Agpo-ketels te vervangen. De corporatie vervangt ze als de apparaten achttien jaar oud zijn. Dat gaat gemiddeld met 280 stuks per jaar en duurt tot 2026.
De woningcorporatie moet uit zichzelf alle genoemde types cv-ketel gaan inspecteren, aldus Arp.
Wel zal Haag Wonen de ketels reinigen en onderhouden. Op verzoek van individuele bewoners worden ook extra inspecties uitgevoerd. Lesley Arp van de Haagse SP vindt dat onvoldoende. ,,De woningcorporatie moet uit zichzelf alle genoemde types cv-ketel gaan inspecteren. Dat is wel het allerminste,’’ vindt Arp.
SittardGeleen nieuws 26.11.2019 Ferroli Nederland B.V. waarschuwt voor cv-ketels van het type AGPO Ferroli Econpact, Megadens, Ultima en Megalux, geproduceerd tussen 1997 en 2011.
Ferroli wijst gebruikers van zijn cv-ketels nadrukkelijk op de noodzaak om de cv-ketel te laten controleren en regelmatig onderhoud te laten uitvoeren door een erkend installatie- of onderhoudsbedrijf dat met het toestel bekend is.
Goed onderhoud is noodzakelijk omdat er anders gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Het is in de Nederlandse wetgeving vastgelegd dat cv-ketels veilig moeten zijn bij juiste installatie en bij regelmatig onderhoud volgens de instructies van de fabrikant.
Bij het achterwege laten van onderhoud of het niet goed uitvoeren van het onderhoud waarbij bepaalde onderdelen niet tijdig worden gereinigd of vervangen, kunnen gastoestellen gevaar veroorzaken. Dit gevaar bestaat uit brand- of smeltschade aan de cv-ketel of gezondheidsproblemen door rookontwikkeling. In dergelijke uitzonderlijke gevallen kan daardoor brand in de woning ontstaan.
Bent u bezitter van één van de hierboven genoemde cv-ketels of werkzaam bij een onderhouds- of installatiebureau? De laatste versie van de onderhoudsinstructies van uw cv-ketel kunt u downloaden op de website van Ferroli of telefonisch opvragen. Neem voor het onderhoud echter altijd contact op met een erkend onderhouds- of installatiebureau. Zij zijn gekwalificeerd om onderhoud te verrichten.
Ferroli werkt momenteel met toeleveranciers aan het ontwikkelen van een extra thermische beveiliging zodat de cv-ketels van bovengenoemde types bij oververhitting automatisch uitschakelen. Zodra deze oplossing goedgekeurd is door de daartoe bevoegde instanties, dan kan uw erkende installatie- of onderhoudsbedrijf deze extra beveiliging installeren.
NVWA 08.10.2019 De NVWA heeft fabrikant van cv-ketels AGPO Ferroli opgedragen om alle bezitters van AGPO Ferroli cv-ketels (Econpact, Ultima, MegaDense en MegaLux) te waarschuwen goed en tijdig onderhoud te verrichten op basis van de laatste versie van de onderhoudsvoorschriften.
Ook moet de fabrikant bij alle nog in gebruik zijnde (en traceerbare) ketels een voorziening aan (laten) brengen die er voor zorgt dat de ketel uitschakelt bij oververhitting. De NVWA ziet hierop toe.
Uit onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) blijkt dat er een reëel veiligheidsrisico bestaat als AGPO-Ferroli cv-ketels niet goed worden onderhouden. Het gevaar bestaat dat cv-ketels van de typen Econpact, Ultima, MegaDense en MegaLux, geproduceerd in de periode 1997-2008, niet veilig uitschakelen bij oververhitting. In combinatie met de warmte-terugwin-unit (WTW) Optifor kan dat leiden tot brand.
Consumenten
Bent u eigenaar, bezitter of gebruiker van een cv-ketel van AGPO Ferroli? Controleer dan of deze van het type Econpact, Ultima, MegaDense of MegaLux is en of deze dateert uit de periode 1997-2008. Bent u in het bezit van een van deze typen uit de genoemde periode, neem dan contact op met uw installateur of met de fabrikant om het onderhoud te laten uitvoeren volgens de onderhoudsinstructies van juni 2019.
Project veiligheid cv-ketels
Naar aanleiding van de problemen met AGPO Ferroli cv-ketels start de NVWA volgend jaar een project specifiek gericht op de vraag hoe fabrikanten van cv-ketels borgen dat hun producten voldoen aan de veiligheidseisen.
Daarbij zal in het bijzonder worden bekeken of en hoe zij klachten, meldingen en incidenten onderzoeken en welke acties zij daarop ondernemen. Ook wordt bekeken of zij incidenten, die mogelijk duiden op tekortkomingen aan de toestellen zelf of in de onderhoudsinstructies die zouden kunnen leiden tot (ernstige) risico’s, melden bij de NVWA.
Meer informatie
Voor vragen over dit nieuwsbericht kunnen journalisten contact opnemen met het team persvoorlichting van de NVWA, (088) 22 33 700.
Consumenten en bedrijven kunnen contact opnemen met het Klantcontactcentrum via de website of 0900-03 88 (gebruikelijke belkosten).
Zie ook;
Rijksoverheid Kamerbrief over voortgang NVWA onderzoek naar cv-ketels Agpo Ferroli
Radar AVRO/TROS 08.10.2019 De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) waarschuwt voor oververhitting bij cv-ketels van het merk AGPO Ferroli. Het bedrijf moet van de NVWA alle consumenten met een ketel van het merk waarschuwen om op tijd onderhoud te laten verrichten. AGPO Ferroli moet ook bij alle ketels een voorziening aanbrengen dat de ketel uitgaat als het te heet wordt.
Het gaat om ketels van de typen Econpact, Ultima, MegaDense en MegaLux, geproduceerd in de periode 1997-2008. Iedereen met een dergelijke ketel kan volgens de NVWA het beste contact opnemen met de monteur.
De NVWA start naar aanleiding van deze problemen een onderzoek naar de veiligheidsvoorzieningen die leveranciers van cv-ketels aanbrengen.
BNN VARA 07.10.2019 De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) waarschuwt voor oververhitting bij cv-ketels van het merk AGPO Ferroli. Het bedrijf moet van de NVWA alle consumenten met een ketel van het merk waarschuwen om op tijd onderhoud te laten verrichten. AGPO Ferroli moet ook bij alle ketels een voorziening aanbrengen dat de ketel uitgaat als het te heet wordt.
De waarschuwing volgt nadat Kassa in diverse uitzendingen aandacht heeft besteed aan brandgevaar bij de ketels van AGPO Ferroli. Bij de redactie bleven na de uitzendingen begin dit jaar meldingen van ernstige calamiteiten, waaronder woningbranden, binnenstromen. Bekijk alle info uit de uitzendingen in dit Ferroli-dossier.
Econpact, Ultima, MegaDense en MegaLux
De NVWA waarschuwt nu voor de cv-ketels van de typen Econpact, Ultima, MegaDense en MegaLux, geproduceerd in de periode 1997-2008. Iedereen met een dergelijke ketel kan volgens de NVWA het beste contact opnemen met de monteur. In ons land zijn circa 150.000 van deze apparaten geïnstalleerd in vooral huur- en nieuwbouwwoningen.
Waarschuwing liet op zich wachten
De NVWA-melding van vandaag liet lang op zich wachten. Een Kamermeerderheid verzocht minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) in een motie van eind mei ervoor te waken dat het NVWA-onderzoek nog voor de zomer afgerond zou zijn.
De Voedsel- en Warenautoriteit start naar aanleiding van de problemen met ketels van AGPO Ferroli een breder onderzoek. Hierbij wordt speciaal gelet op de veiligheidsvoorzieningen die leveranciers van cv-ketels aanbrengen.
Bronnen: ANP / Kassa
Afgelopen april overhandigde Kassa een dossier met meldingen over brandgevaarlijke AGPO Ferroli-ketels aan NVWA.
Gawalo17.03.2019 In Nederland hangen volgens het consumentenprogramma Kassa circa 150.000 cv-ketels van Agpo Ferroli die brandgevaarlijk kunnen zijn.
Het gaat om cv-ketels van de typen Econpact, Ultima, Megadens en Megalux met een productiedatum van voor 2011. Volgens het onderzoek van Kassa zijn er diverse woningbranden ontstaan door deze cv-ketel.
Breman Installatiegroep, die veel van deze ketels in onderhoud heeft, schat in dat er duizenden toestellen oververhit zijn geraakt. Een woningbrand zou op de loer liggen. “De veiligheid van dit toestel is onbeheersbaar, goed onderhoud kan deze problemen niet voorkomen”, stelt Breman in een reactie.
Brand uitbreekt
In het programma werd deze conclusie onderschreven door Peter Coppes van C+B Advies en Expertise en emeritus-hoogleraar Veiligheid en Rampenbestrijding Ben Ale. Al eerder voerde Kassa deze deskundigen op bij onder meer veiligheidsproblemen met de slimme meter. Coppes over de cv-ketel van Ferroli: “Het is een kartonnen doos waarin je een vuurtje stookt. Dan kun je verwachten dat er brand uitbreekt.”
Verstopte warmtewisselaar
Volgens de onderzoekers is de ketel zelfs brandgevaarlijker dan de onlangs in opspraak geraakte cv-ketel van Nefit. “Dit is de meest brandgevaarlijke ketel die ik tot nog toe heb onderzocht”, zo stelt Ale resoluut. “De problemen ontstaan als de warmtewisselaar verstopt raakt.”
Hierdoor zou warmtestuwing in de verbrandingskamer (warmtewisselaar) ontstaan en het aluminium eromheen smelten. “Goed onderhoud kan deze problemen niet voorkomen omdat monteurs er niet goed bij kunnen.”
Het ontbreken van goed onderhoud mag nooit tot brandincidenten leiden
Instructies aan monteurs
In het consumentenprogramma bleek dat in 2009 voor het eerst melding is gemaakt van problemen met deze ketel bij de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA). “Er is destijds gemeld dat alleen de inwendige ketel oververhit kon raken.
Agpo Ferroli heeft toen onder druk van de NVWA verbeteringen aan het toestel doorgevoerd, die met service sets voor het eerst volgende onderhoud zijn uitgerold. Ook zijn de handleidingen en instructies aan monteurs voor het onderhoud verbeterd. Tien jaar na dato blijken de problemen met deze ketels onbeheersbaar te zijn geworden.” Dit schrijft Kassa op haar website.
Slecht onderhoud
Agpo Ferroli liet in een eerste reactie naar de redactie weten zich niet te herkennen in de problemen. Die doen zich volgens het bedrijf alleen voor bij slecht onderhoud van de ketel. Dat standpunt wordt door country manager Wim van de Wetering van Ferolli live in het programma bevestigd: “Als er goed onderhoud aan de ketel is gepleegd kan dit niet ontstaan.
Als je de ketel niet goed onderhoudt kan er in de warmtewisselaar een hot spot ontstaan.” Op haar website schrijft Ferroli dat het probleem ontstaat door corrosie in zwaar vervuilde warmtewisselaars. Oververhitting is het gevolg. Corrosie treedt alleen op bij aluminium warmtewisselaars; de nieuwere ketels zijn voorzien van een RVS warmtewisselaar.
De probleemketels
De probleemketels betreffen de volgende oudere series HR toestellen, deze toestellen zijn geproduceerd tussen 1997 en 2011:
Agpo Econpact
Agpo MegaDens
Agpo Ultima
Agpo MegaLux
Kiwa en NVWA
Techniek Nederland roept in een reactie Kiwa en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) op zo snel mogelijk duidelijkheid te geven over de veiligheid van deze cv-ketels. “Woningeigenaren en huurders moeten wat ons betreft zo snel mogelijk weten of cv-ketels van Agpo kunnen leiden tot onveilige situaties. Daarbij moeten we kunnen vertrouwen op het oordeel van Kiwa en de NVWA,” aldus voorzitter Doekle Terpstra van Techniek Nederland.
Onderhoudsvoorschriften
“Installateurs krijgen straks vragen van klanten die dit type cv-ketel in huis hebben. Die moeten zij kunnen beantwoorden. Ook voor hen is het dus belangrijk om te weten wat het standpunt is van Kiwa en de NVWA.” Volgens Terpstra onderhouden zijn leden de toestellen volgens de onderhoudsvoorschriften van de fabrikant. “Maar zelfs het ontbreken van goed onderhoud mag nooit leiden tot brandincidenten.”
Verantwoordelijkheid
Terpstra benadrukt dat de ondernemersorganisatie haar verantwoordelijkheid heeft genomen om veiligheidsrisico’s te voorkomen. “Naar aanleiding van een incident in 2018 heeft Techniek Nederland Agpo verzocht hittebestendige kit mee te leveren bij vervangende brandersets. Ondanks een herhaalde oproep, mede vanuit de grote servicebedrijven, bleek Agpo hiertoe niet bereid.”
Installatie.nl 18.03.2019 De CV-ketels van Agpo Ferroli met de aluminium wisselaar zijn verder onder vuur gekomen. De bekende zorgen rondom de verbrandingskamers van de toestellen vormden het onderwerp van een item in consumentenprogramma Kassa.
Het gaat om de typen Econpact, Ultima, Megadens en Megalux die geproduceerd zijn van 1997 tot 2011.
Onderhoudsbedrijf Breman vindt de veiligheid van de ketels ‘onbeheersbaar’, een stelling die wordt onderschreven door technisch onderzoeker Peter Coppes en emeritus-hoogleraar Veiligheid en Rampenbestrijding Ben Ale die Kassa raadpleegde. Zij vinden dat alle 150.000 ketels vervangen moeten worden.
Warmtewisselaar verstopt
De problemen ontstaan volgens het programma als de warmtewisselaar dicht corrodeert en verstopt raakt. Hierdoor ontstaat warmtestuwing in de verbrandingskamer (warmtewisselaar) en zou het aluminium eromheen kunnen smelten. Dit is vorig jaar gebeurd bij een appartementencomplex in Amsterdam.
In 2009 is voor het eerst melding gemaakt van problemen met het toestel. De fabrikant heeft toen verbeteringen doorgevoerd en ook zijn de handleidingen en communicatie met consumenten en monteurs aangepast. Sinds 2011 is de aluminium wisselaar vervangen voor een rvs-wisselaar.
Gebrekkig onderhoud
Fabrikant Agpo Ferroli herkent zich niet in de problemen en stelt op zijn site dat het altijd volledig openheid van zaken heeft gegeven, ook aan de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De fabrikant wijt de problemen aan gebrekkig onderhoud, wanneer de wisselaar niet of niet goed is schoongemaakt.
Het gaat om ketels die minstens tien jaar oud zijn. Het probleem zou volgens Ferroli alleen op kunnen treden bij zwaar vervuilde wisselaars. Deze moeten bij elke door de fabrikant voorgeschreven onderhoudsbeurt gecontroleerd en schoongemaakt worden. Als dat onderhoud langer geleden is, moet het nu alsnog gebeuren.
Zorgenkindje
Het Ferroli-toestel, en dan met name de Econpact, is een bekend zorgenkindje in de installatiebranche. Van alle door Kassa benoemde types zijn er tussen 1997 en 2011 zo’n 150.000 geproduceerd. De door Kassa opgevoerde onderzoeker Peter Coppes is de afgelopen jaren al vaker in beeld geweest met onderzoeken naar onder meer CV-ketels.
Diens bevindingen over de Nefit TopLine en de resultaten van zijn onderzoek naar mogelijke ontwerpfouten werden vorig jaar door RTL Nieuws naar buiten gebracht. De bevindingen zijn in een onafhankelijk onderzoek met duurtesten nog door TNO van tafel geveegd.
Reactie Techniek Nederland
Techniek Nederland wil dat Kiwa en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) zo snel mogelijk duidelijkheid te geven over de veiligheid van genoemde CV-ketels. Voorzitter Doekle Terpstra van Techniek Nederland: “Woningeigenaren en huurders moeten wat ons betreft zo snel mogelijk weten of CV-ketels van Agpo kunnen leiden tot onveilige situaties. Daarbij moeten we kunnen vertrouwen op het oordeel van Kiwa en de NVWA.”
Tot nu toe hebben beide instanties geen aanleiding gezien om toestellen van Agpo van de markt te weren. Agpo wijst er in een reactie op dat brandincidenten alleen kunnen voorkomen bij slecht onderhoud.
Terpstra: “De leden van Techniek Nederland onderhouden de toestellen volgens de onderhoudsvoorschriften van de fabrikant. Maar zelfs het ontbreken van goed onderhoud mag nooit leiden tot brandincidenten.”
Terpstra benadrukt dat Techniek Nederland haar verantwoordelijkheid heeft genomen om veiligheidsrisico’s te voorkomen. Naar aanleiding van een incident in 2018 heeft de ondernemersorganisatie Agpo verzocht om voortaan hittebestendige kit mee te leveren bij vervangende brandersets.
Telegraaf 16.03.2019 In Nederland hangen ongeveer 150.000 „mogelijk levensgevaarlijke” cv-ketels van het merk Agpo Ferroli. Het gaat om cv-ketels van de typen Econpact, Ultima, Megadens en Megalux met een productiedatum van voor 2011. Dat heeft het consumentenprogramma Kassa uitgezocht. Er zouden al enkele woningbranden zijn ontstaan.
Onderhoudsbedrijf Breman vindt de veiligheid van de ketels „onbeheersbaar” en dat wordt onderschreven door onafhankelijk technisch onderzoeker Peter Coppes en emeritus-hoogleraar Veiligheid en Rampenbestrijding Ben Ale die Kassa raadpleegde. Zij stellen dat alle 150.000 ketels vervangen moeten worden.
De problemen ontstaan volgens het programma als de warmtewisselaar verstopt raakt doordat mensen zuinig stoken. Hierdoor ontstaat warmtestuwing in de verbrandingskamer (warmtewisselaar) en smelt het aluminium eromheen.
Aanpassing
In 2009 is voor het eerst melding gemaakt van problemen. De fabrikant heeft toen verbeteringen doorgevoerd en ook zijn de handleidingen en communicatie met consumenten en monteurs aangepast.
Fabrikant Agpo Ferroli herkent zich niet in de problemen en stelt op zijn site dat het altijd volledig openheid van zaken heeft gegeven, ook aan de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Het gaat om ketels die minstens tien jaar oud zijn.
Het probleem zou alleen optreden bij zwaar vervuilde wisselaars. Die moeten eigenlijk elke twee jaar gecontroleerd en schoongemaakt. Als dat onderhoud langer geleden is, moet het nu alsnog gebeuren.
Het is tijd voor actie om ongezonde huizen door vocht en schimmel te verbeteren.
Daarom roept Minister Kasja Ollongren belangenverenigingen en verhuurders bij elkaar om tot een plan van aanpak te komen. Dit najaar bespreekt ze met de betrokken partijen welke concrete maatregelen volgen.
Landelijk gezien heeft volgens CBS-cijfers een op de vijf huurders te maken met vochtige ruimtes en schimmel in huis. Van de 2,8 miljoen Nederlandse kinderen (onder de 15 jaar) wonen er bijna 420.000 in huizen met lekkende daken, vochtige muren of schimmel in raamkozijnen of op vloeren, zo bleek uit Europees onderzoek.
Dat vergroot hun kans op gezondheidsproblemen zoals astma, eczeem en luchtwegaandoeningen. Reden voor SP-Kamerlid Sandra Beckerman om aan de bel te trekken en actie van het kabinet te vragen.
Minister Ollongren van wonen (Binnenlandse Zaken) wil allereerst meer bewustzijn van de problematiek bij gemeenten, corporaties en particuliere verhuurders.
Ze roept op tot het delen van kennis en wil dat de aanpak van schimmel in huis in de prestatieafspraken terechtkomt van gemeenten. De regionale verschillen zijn groot, dus ze verwacht een fellere reactie in gemeenten waar het probleem groter is dan elders.
In de regio Haarlem heeft liefst 40 procent van de sociale huurders last van schimmel in huis. Ook in de vier grootste steden van Nederland is het probleem groot. In Den Haag is al een plan bedacht om de kwaliteit van de huizen te verbeteren. Andere steden zouden daar volgens Ollongren van kunnen leren.
Huur en koop
Het WoonOnderzoek 2018 leerde eerder dit jaar dat rond de 40 procent van de huurwoningen die vóór 1960 zijn gebouwd met vocht en schimmel te maken hebben. Bij koopwoningen van die leeftijd ligt het percentage rond de 20 procent.
SP-Kamerlid Sandra Beckerman wees erop dat huurders met een kleine portemonnee het meeste last ondervinden van de ongezonde huizen. Ze riep de minister op met een serieus actieplan te komen en geld beschikbaar te stellen voor woningcorporaties, zodat die huizen met problemen kunnen verduurzamen.
,,Dan sla je vijf vliegen in één klap: een gezonder huis, een lagere energierekening, de klimaatdoelen komen dichterbij, de gaskraan kan sneller dicht en het creëert banen als die werkzaamheden moeten worden uitgevoerd.”
Ventileren belangrijk
Atze Boerstra van adviesbureau BBA Binnenmilieu adviseerde eerder om de 36 tips te checken die de beroemde Amerikaanse universiteit Harvard dit jaar opsomde. ,,De belangrijkste is: goed ventileren, met name in de ruimte waar je slaapt.
Verder voorzichtig zijn met de houtkachel of kaarsen, want die zorgen voor fijnstof in huis. Ik ben ook geen fan van die elektrische geurverspreiders. Zeker voor mensen met astma leveren die gezondheidsklachten op.”
Ook Atto Harsta van Aldus Bouwinnovatie is de grootste winst inderdaad te behalen door vaker en beter te ventileren. ,,Gooi elke dag ten minste één keer alle ramen wagenwijd open om nieuwe lucht binnen te laten. Zelfs als je in de binnenstad woont langs een drukke weg is de lucht buiten van betere kwaliteit dan binnen.”
Geert Wilders en Alexander Kops van de PVV hebben minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat en minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gevraagd uitleg te geven over de klachten die bewoners van milieuvriendelijke huizen in de Zoetermeerse wijk Palenstein ervaren.
AD 13.08.2019
CO2 neutraal
52 gezinnen uit wijk Palenstein in Zoetermeer hebben gezondheidsklachten sinds hun bestaande woning door verhuurder De Goede Woningals een van de eerste in Nederland is verduurzaamd en CO2-neutraal is gemaakt.
AD 14.08.2019AD 13.08.2019
Ze hebben al een jaar hoofdpijn door een te hoge concentratie CO2in huis. Verder kampen ze met benauwdheid, hebben ze een droge mond en slapen ze slecht.
Uit metingen van de GGD blijkt dat het CO2 gehalte binnen veel te hoog is.
Echter de ontwikkelaar van de huizen zegt dat de klachten in Zoetermeer ’tussen de oren’ zouden zitten. Het advies is dan ook vaker ’een raam open te zetten’.
Echter, de problemen ontstaan doordat de filters niet vaak genoeg worden vervangen. “De dure filters zijn een enorme kostenpost voor de verhuurder. Als ze niet tijdig worden vervangen wordt de lucht niet meer gezuiverd.”
Andere klachten komen door verkeerd aangesloten systemen. ,,De systemen worden tegen een houten plaat bevestigd, waardoor een oncomfortabele brom in huis ontstaat. Die apparaten maken herrie en mensen zetten ze dan uit.”
Benauwd
Huurders in Palenstein betalen de prijs. Het ventilatiesysteem zorgt we degelijk voor gezondheidsklachten. De bewoners hebben last van benauwdheid, hoofdpijn en andere klachten. Rutgers: ,,Alles is dicht. Daardoor is er een risico op tranende ogen, loopneus, benauwdheid en allerlei andere klachten.
AD 06.09.2019 De Goede Woning gaat nog eens ruim 200 huizen ombouwen tot nul-op-de-meterwoningen. De woningcorporatie gebruikt daarbij de ervaringen uit Palenstein, waar sommige bewoners veel kritiek hadden op hun verduurzaamde woning.
Na het ombouwen van 120 woningen tot energieneutrale nul-op-de-meterhuizen in Palenstein klaagden tientallen gezinnen over hun gezondheid. Er was sprake van hoofdpijn, droge monden, benauwdheid en een slechte nachtrust.
De bewoners schakelden de GGD Haaglanden in en metingen door deze regionale gezondheidsdienst toonden een te hoge concentratie CO2 aan in de woningen. Het ventilatiesysteem was de boosdoener.
Uit nieuwe metingen blijkt nu dat in woningen waar het systeem opnieuw is ingeregeld het binnenklimaat voldoet aan de normen. Veel bewoners vinden de situatie inderdaad verbeterd, maar enkelen vinden het nog steeds niet voldoende.
2021
De Goede Woning (DGW) maakte deze week de plannen tot en met 2021 bekend. Daarin staat onder meer dat de corporatie doorgaat met het verduurzamen van huurwoningen. In de landenbuurt in Meerzicht wil DGW 214 huurwoningen nul-op-de-meter maken.
,,Daar nemen we natuurlijk onze ervaringen mee uit Palenstein”, zegt een woordvoerder. ,,Zo zijn we nu al langere tijd in gesprek met een klankbordgroep uit de Landenbuurt en laten we voor én na de verbouwing tot energieneutrale woning metingen van het binnenklimaat verrichten.’’
De corporatie pakt bovendien de verbouwing anders aan. Om bewoners niet te veel te belasten wordt bij de verduurzaming het groot onderhoud aan keukens en badkamers niet meegenomen. Dat moet voor meer rust zorgen voor de huurders. Ook komt de warmtepomp straks op zolder in plaats van in een uitbouw bij de voordeur.
De keuze die we maken is per complex en project verschillend, aldus Woordvoerder.
In totaal gaat de corporatie de komende jaren 1400 huurwoningen in de stad verduurzamen. De maatregelen zijn heel divers, van het simpel plaatsen van dubbelglas tot het verduurzamen van woningen naar label A. ,,De keuze die we maken is per complex en project verschillend. Ook gaan we, op basis van vrijwillige deelname, op diverse woningen zonnepanelen plaatsen”, zegt de woordvoerder van De Goede Woning.
AD 21.08.2019 Bewoners van de Zoetermeerse wijk Palenstein zijn ontevreden met de manier waarop de Goede Woning met hen omgaat naar aanleiding van klachten. De woningbouwvereniging heeft de buurt een brief gestuurd met de voortgang. Volgens bewoner Denis de Jong klopt informatie in de brief niet.
,,De Goede Woning bagatelliseert de situatie”, stelt Denis de Jong, die namens een groep bewoners spreekt. ,,Ik heb het gevoel dat ze de problemen klein willen maken, terwijl wij vinden dat het een ernstige situatie is.
De Goede Woning zegt dat onze gezondheid niet in gevaar is geweest, maar veel buren en ook ik hebben gezondheidsklachten. Flauwvallen, hoofdpijn, benauwdheid, om er maar een paar te noemen. De Goede Woning doet overkomen alsof maar een paar bewoners klachten hebben. Dat is onjuist. Ik weet dat 53 huishoudens klachten hebben.”
De nul-op-de-meterwoningen, waarover het gaat, zijn vorig jaar opgeleverd na een verbouwing. ,,We hebben vlak na de renovatie, die in oktober is afgerond, al geklaagd”, vertelt De Jong. ,,De eerste e-mails heb ik in januari gestuurd, daarvoor heb ik gebeld met de verhuurder.
Mijn buurvrouw heeft in november e-mails gestuurd. Al die mailwisselingen gingen over de gezondheidsklachten. We zijn nu al een aantal maanden verder en nog steeds is de situatie niet opgelost. Ik heb het idee dat we niet serieus worden genomen.”
Verbetering
Volgens de brief van de woningbouwvereniging zijn de problemen in de proefwoningen opgelost. Die aanpassingen worden de komende periode in ieder huishouden doorgevoerd. ,,Dat is mijn huis”, vertelt De Jong. ,,De situatie is na de aanpassingen wel verbeterd, daarover wil ik eerlijk zijn, maar het is nog niet hoe het zou moeten zijn.
Daarbij, in mijn huis wonen maar twee mensen, dus het lijkt mij sterk dat in alle huizen exact dezelfde aanpassingen worden gedaan en de situatie daarmee is opgelost. Een huis van vier personen stoot meer CO2 uit dan twee mensen.”
De Jong hoopt dat de woningbouwvereniging snel oplossingen biedt die werken. ,,Ons laatste redmiddel is het nemen van juridische stappen”, aldus De Jong. ,,We hopen dat het niet nodig is om dat te doen. We willen graag dat deze hele situatie gewoon goed wordt opgelost. Wij willen alleen maar fijn wonen, zonder klachten.”
Reactie van De Goede Woning
Woningcorporatie De Goede Woning reageert op klachten van bewoners van Palenstein in Zoetermeer over de aanpak van de nul-op-de-meterwoningen.
Manager Wonen Miranda Rovers stelt dat de CO2-problemen zijn opgelost, de waardes zijn volgens metingen van de GGD goed. ,,Het onderzoek loopt sinds februari. Het was een zoektocht om de systemen op een goede manier ingeregeld te krijgen”, vertelt Rovers. ,,We hebben slangen vervangen en filters worden eens per jaar vervangen. Bewoners moeten de filters wel regelmatig stofzuigen.”
Bewoners van de woningen waar aanpassingen zijn gedaan, zeggen dat de situatie is verbeterd, maar nog niet voldoende. Rovers: ,,We nemen die signalen serieus, daarom zijn we ook opgetrokken met de GGD. De aanpassingen die daar zijn gedaan, zullen we doorvoeren.
We hebben gemeten dat die oplossingen werken. De resterende klachten van de proefwoningen zijn niet gerelateerd aan de CO2-waardes”, vertelt Miranda Rovers, manager Wonen. ,,Er wordt verder onderzocht waar de klachten wel vandaan komen en wat daaraan gedaan kan worden, uiteraard in goed overleg met de bewoners.”
AD 19.08.2019 Bewoners van energie-neutrale woningen in Palensteinhebben het gevoel dat hun gezondheidsklachten niet serieus worden genomen. Andere Zoetermeerders die tegen een duurzame verbouwing zijn in hun flat, worden daartoe gedwongen middels een rechtszaak. Welke rechten heb je als huishuurder?
Ruim vijftig gezinnen in Palenstein hebben last van hoofdpijn, benauwdheid, een droge mond en een slechte nachtrust sinds hun woning is verduurzaamd en CO2-neutraal is gemaakt in opdracht van woningcorporatie De Goede Woning.
Volgens ontwikkelaar Jan Willem van de Groep van Factory Zero, die de installaties leverde, zit het mogelijk tussen hun oren. ,,Er zijn ook veel gezinnen die de klachten niet hebben.” Raadslid Wim Blansjaar van Partij Democratie voor Zoetermeer noemde het ‘schokkend’ dat bewoners niet worden gehoord.
Ondertussen is er in Meerzicht bonje tussen 23 bewoners van wooncomplex Fonteinbos en Vestia. De woningcorporatie heeft een rechtszaak aangespannen omdat de bewoners tegen verduurzaming zijn.
Volgens het Juridisch Loket heeft de huurder dezelfde rechten als bij een renovatie. ,,Vooraf moet er tussen huurder en verhuurder overlegd worden over de renovatie en de eventuele huurverhoging.”
Worden er minder dan tien woningen gerenoveerd, dan krijgt de huurder een schriftelijk voorstel met daarin onder andere wat er aan de woning wordt verbouwd en of de huur wordt verhoogd. Bij een renovatie van meer dan tien woningen krijgt de huurder bericht als minimaal 70 procent van de huurders toestemming geeft.
,,De huurder kan binnen acht weken een procedure bij de rechter starten. Dit is vaak een lastige zaak voor een huurder. Er wordt verwacht dat het om een redelijk plan gaat omdat al 70 procent akkoord is gegaan.” Ook is de verhuurder verplicht om te verduurzamen, zo zegt het Juridisch Loket.
Gebrek
In Palenstein hebben bewoners gezondheidsklachten. In zo’n geval is er mogelijk sprake van een gebrek. ,,De verhuurder is verplicht de gebreken te verhelpen.” Is het dringend dan moet er snel een oplossing komen of een ‘noodvoorziening’.
In andere situaties heeft de verhuurder zes weken de tijd. Als de boel niet opgelost wordt, kan een huurder naar de Huurcommissie stappen en huurverlaging vragen. ,,De huurder betaalt dan minder tot het gebrek is opgelost.”
AD 18.08.2019 Het Longfonds is kritisch op ventilatiesystemen die worden gebruikt in de Zoetermeerse wijk Palenstein. Het doel om energie te besparen botst met de gezondheid.
,,De balansventilatiesystemen zijn goed”, vertelt Michael Rutgers, directeur van het Longfonds. ,,De koude buitenlucht komt langs het systeem het huis in en wordt zo opgewarmd. Hierdoor kan bij goed geïsoleerde huizen minder worden gestookt in de winter.”.
De problemen ontstaan doordat de filters niet vaak genoeg worden vervangen. “De dure filters zijn een enorme kostenpost voor de verhuurder. Als ze niet tijdig worden vervangen wordt de lucht niet meer gezuiverd.”
Andere klachten komen door verkeerd aangesloten systemen. ,,De systemen worden tegen een houten plaat bevestigd, waardoor een oncomfortabele brom in huis ontstaat. Die apparaten maken herrie en mensen zetten ze dan uit.”
Benauwd
Huurders in Palenstein betalen de prijs. Ze hebben last van benauwdheid, hoofdpijn en andere klachten. Rutgers: ,,Alles is dicht. Daardoor is er een risico op tranende ogen, loopneus, benauwdheid en allerlei andere klachten. Kinderen komen door het afgesloten systeem thuis minder in contact met stoffen van de buitenwereld, waardoor zij hiertegen minder goed weerstand opbouwen. Hun welbevinden wordt dan bedreigd.”
Volgens Rutgers hebben mensen door dit systeem vaak het gevoel dat ze opgesloten zitten. ,,Als ramen niet open kunnen, worden mensen heel ongelukkig, net als in een hotelkamer waar de ramen dicht zijn. Daar krijgen ze het direct benauwd van. Deels is het psychologisch, want er komt nog wel lucht naar binnen, maar de gezondheidsproblemen bestaan wel degelijk. Terwijl er volgens berekeningen niets aan de hand is en de waarden goed zijn.”
De oplossing? Rutgers: ,,Filters moeten tijdig worden vervangen en apparaten moeten goed worden bevestigd. Daarvoor heb je wel echte deskundigen nodig.”
AD 15.08.2019 Geert Wilders en Alexander Kops van de PVV hebben minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat en minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gevraagd uitleg te geven over de klachten die bewoners van milieuvriendelijke huizen in de Zoetermeerse wijk Palenstein ervaren.
Het is volgens de PVV ‘ongehoord’ dat wordt gezegd dat de problemen tussen de oren van de bewoners zitten. Daarnaast wil de PVV-leider weten of de nadelen, waaronder de kosten, lasten voor de huurders en een ‘afzichtelijke metershoge warmtepomp in de voortuin die lawaai maakt, wel opwegen tegen een verwaarloosbaar klimaateffect’.
De PVV vraagt de ministers om het aardgasvrij maken van de bestaande woningvoorraad te stoppen als het leidt tot deze klachten.
Bewoners zijn nog steeds niet te spreken over de gang van zaken van verschillende partijen. ,,De GGD zegt in een brief aan ons dat wij niet weten hoe het systeem werkt”, vertelt Denis de Jong, woordvoerder van de boze bewoners.
,,Dat weten we wél, maar het systeem werkt niet. Ook wordt door de ontwikkelaar eerst gezegd dat het tussen de oren zit, om daarvan terug te komen na alle media-aandacht.”
Ook de inzet van de gemeente is De Jong een doorn in het oog. ,,Meermaals heb ik contact gezocht en uiteindelijk kreeg ik te horen dat gemeente geen partij was en we bij de woningbouwvereniging moeten zijn.”
Raadsleden reageerden geschokt op de problemen die bewoners ondervinden. Dat verbaast De Jong. ,,Ik ben al eerder op het stadhuis geweest, waar ik te horen kreeg dat het al bekend is, maar vervolgens doen ze niets.”
Telegraaf 13.08.2019 Bewoners van een voorbeeldproject van ’verduurzaamde’ huizen klagen over ernstige hoofdpijn in hun woning.
Sinds de oplevering van 52 super geïsoleerde onderkomens in Zoetermeer hebben meerdere gezinnen die er wonen gezondheidsklachten. Uit metingen van de GGD blijkt dat het CO2 gehalte binnen veel te hoog is.
De huizen zitten door de muurisolatie van maar liefst 37 centimeter dik potdicht en volgens het AD kunnen de aanwezige ventilatoren niet voor genoeg frisse lucht zorgen. Bewoner Dennis de Jong zegt na een nachtje slapen ’naar buiten te moeten rennen’ om bij te komen. De woningcorporatie verklaart in een reactie dat de ventilatie beter moet worden afgesteld.
De woningen hebben driedubbel glas en buiten in de voortuin staat een grote ’systeemkast’ met warmtepomp.
Dezelfde huizen staan ook in Kerkrade, Leeuwarden, Amersfoort, Groningen en Tilburg. Daar zouden geen klachten zijn. De ontwikkelaar van de huizen zegt dat de klachten in Zoetermeer ’tussen de oren’ zouden zitten. Het advies is dan ook vaker ’een raam open te zetten’.
Tips? App naar onze whatsapp tiplijn. Zet het nummer in je telefoon: +31 613650952
AD 13.08.2019 Het moest een van de eerste volledige energie-neutrale woningprojecten in het land worden, maar de 52 gezinnen van de verduurzaamde huizen in Zoetermeer liggen wakker en kampen met hoofdpijn door te veel CO2 in huis.
52 gezinnen uit wijk Palenstein in Zoetermeer hebben gezondheidsklachten sinds hun bestaande woning door verhuurder De Goede Woning als een van de eerste in Nederland is verduurzaamd en CO2-neutraal is gemaakt. Ze hebben al een jaar hoofdpijn door een te hoge concentratie CO2in huis. Verder kampen ze met benauwdheid, hebben ze een droge mond en slapen ze slecht. GGD Haaglanden, die door de bewoners werd ingeschakeld, constateerde dat de woningen – die werkelijk potdicht zijn geïsoleerd – een te hoge concentratie CO2 bevatten. De ventilator die lucht in- en uitlaat, kan de capaciteit niet aan. ,,De lucht met CO2 die de bewoners uitademen, wordt niet goed ververst”, aldus bewoner Denis de Jong, die namens de tientallen gezinnen de woordvoering doet.
,,We werden maandenlang niet serieus genomen; ‘Die klachten kunnen niet’, werd gezegd.” De bewoners hebben inmiddels een advocaat op de zaak gezet. ,,Ik moet elke ochtend na mijn slaap naar buiten rennen om frisse lucht te krijgen.”
Het voelt benauwd, zegt ook Sunita Panday, die met enige regelmaat bij haar vriend in de straat slaapt. ,,Je slaapt slecht, je wordt wakker van de warmte. De lucht is droog.”
Verhuurder De Goede Woning kwam uiteindelijk in beweging na onderzoek door de ggd. Zij meldde gisteren dat in vier van de 120 verduurzaamde huizen inmiddels duidelijk is hoe de installatie beter kan worden afgesteld.
,,We hebben de aannemer aangesproken op het niet goed functioneren van de ventilatie”, aldus de wooncorporatie. ,,We zetten druk op de aannemer om de maatregelen zo snel mogelijk bij alle woningen door te voeren.” De gemeente Zoetermeer verklaart dat zij het project nauwgezet volgt.
Willen we de duurzaamheidsambitie van het kabinet waarmaken, dan zul je de huizen zo moeten inpakken, aldus De Goede Woning.
Klimaatneutraal
Ruim een jaar geleden werden de 120 huizen klimaatneutraal gemaakt. Alle huizen van de klimaatpioniers kregen muren en gevels met daarin 37 centimeter dik isolatiemateriaal. De ramen kregen driedubbel glas.
En in het huis kwamen ventilatieroosters waarbij schone lucht werd ingeladen en vervuilde lucht werd uitgeladen. In elke voortuin werd een grote systeemkast gezet met daarin een warmtepomp om de boiler van warm water te voorzien, plus de aansturing van de zonnepanelen op het dak.
In huis kwam een bedieningspaneel dat aangeeft hoeveel vermogen de zonnepanelen leveren, en hoeveel de wasmachine, televisie en andere huishoudelijke apparaten verbruiken. Het idee is dat de woning net zoveel energie produceert, als dat het gebruikt: zogeheten nul op de meter-huizen.
Toekomst
,,Dit zijn wel de huizen de toekomst”, aldus een woordvoerder van De Goede Woning. ,,Willen we de duurzaamheidsambitie van het kabinet waarmaken, dan zul je de huizen zo moeten inpakken.” Duurzaamheidsprofessor Jan Rotmans gelooft in het Zoetermeerse concept. ,,De huizen krijgen een isolatieschil om zich heen in combinatie met een waterpomp en zonnepanelen.
Er zijn kinderziektes geweest, er wordt aan gewerkt. De techniek wordt steeds geavanceerder. Er wordt geleerd, er worden fouten gemaakt. Maar in de kern is dit de toekomst. Ik ben optimistisch.” De woningen staan onder meer ook al in Tilburg, Amersfoort, Groningen, Kerkrade en Leeuwarden somt hij op. ,,De meeste bewoners zijn juist tevreden.”
Volgens ontwikkelaar Jan Willemvan de Groep van Factory Zero die de installaties leverde, zitten de gezondheidsklachten van de bewoners uit Zoetermeer mogelijk tussen de oren. ,,Misschien zit er toch een psychologie achter. De mensen ervaren het in ieder geval zo. Er zijn ook veel gezinnen die de klachten niet hebben.”
Van de Groep erkent dat er in Zoetermeer instellingsfouten zijn gemaakt. ,,Het is nu een kwestie even langs alle 120 woningen gaan en zorgen dat het systeem goed gaat werken.” De ventilator uitzetten kan niet, zegt hij. Maar bewoners kunnen volgens hem wel frisse lucht binnenhalen door een raam open te zetten.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/222c4670-fcda-11ea-b289-0218eaf05005.jpg)
Lees ook;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/238e09b2-47c9-11e9-ae74-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/48a46002-bd99-11e9-a58c-0217670beecd.jpg)
Bewonersgroep ‘Effe Puffe ? Liever niet !’ 